Φυματίωση: SOS για την περιορισμένη πρόσβαση σε διάγνωση και θεραπεία

Η φυματίωση είναι μία νόσος, που η πρόοδος στη διάγνωση και τη θεραπεία της παραμένει πολύ μικρή στις περισσότερες χώρες. Παραμένει η πιο θανατηφόρα μεταδοτική ασθένεια στον κόσμο, με 1,7 εκατομμύρια θανάτους το 2016.

Στην πρώτη Παγκόσμια Υπουργική Διάσκεψη για τη φυματίωση που πραγματοποιείται στις 16 και 17 Νοεμβρίου στη Μόσχα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και η Stop TB Partnership κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και δίνουν διορία έως τις 24 Μαρτίου (Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης) στις χώρες με τα περισσότερα κρούσματα να αυξήσουν δραστικά την πρόσβαση σε διάγνωση και θεραπεία.

Η έκκληση αυτή υπογράφηκε από περισσότερους από 30.000 ανθρώπους σε 120 χώρες και παραδόθηκε στον επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και στους υπουργούς Υγείας.

Τα νούμερα σοκάρουν

Σύμφωνα με στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότεροι από 4,1 εκατομμύρια άνθρωποι με φυματίωση δεν είχαν διαγνωστεί ή αναφερθεί το 2016, μόνο ένας στους πέντε ανθρώπους με πολυανθεκτική φυματίωση ξεκίνησε θεραπεία, ενώ θεραπεύτηκαν μόνο οι μισοί.

«Γιατί συνεχίζουμε να είμαστε πίσω όσον αφορά στον έλεγχο των ανθρώπων για φυματίωση, ο οποίος είναι το κρίσιμο πρώτο βήμα για τη θεραπεία αυτής της ιάσιμης νόσου και την αποτροπή της εξάπλωσής της;» διερωτάται ο Δρ Francis Varaine, ιατρικός σύμβουλος σε θέματα φυματίωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Οι κυβερνήσεις πρέπει επειγόντως να εντείνουν τις προσπάθειές τους, για να σταματήσουν οι άνθρωποι να πεθαίνουν άδικα από φυματίωση».

Σύμφωνα με έρευνα στην τρίτη έκδοση του Out of Step, της έκθεσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και της Stop TB Partnership που εξετάζει τις πολιτικές και τις πρακτικές σχετικά με τη φυματίωση σε 29 χώρες (στις οποίες αναλογούν σχεδόν τα τρία τέταρτα του παγκόσμιου φορτίου της φυματίωσης), το 40% των ανθρώπων με φυματίωση δεν έχουν διαγνωστεί. Μόνο σε επτά από τις χώρες (Αρμενία, Βραζιλία, Γεωργία, Ζιμπάμπουε, Λευκορωσία, Νότια Αφρική και Σουαζιλάνδη) είναι ευρέως διαθέσιμο το Xpert MTB/RIF, ένα γρήγορο μοριακό τεστ για τη διάγνωση της φυματίωσης.

Νεότερα φάρμακα και θεραπευτικά σχήματα κατά της ανθεκτικής φυματίωσης έχουν δείξει καλύτερα αποτελέσματα από τα τυπικά σημερινά σχήματα, τα οποία θεραπεύουν μόνο τους μισούς ανθρώπους με πολυανθεκτική φυματίωση και μόλις το 28% των ανθρώπων με την ακόμη πιο θανατηφόρα εκτεταμένα ανθεκτική φυματίωση.

Στο 79% των χωρών που εξετάστηκαν περιλαμβάνεται στις εθνικές κατευθυντήριες οδηγίες το νεότερο φάρμακο βεδακιλίνη, ενώ στο 62% των χωρών περιλαμβάνεται η δελαμανίδη, όμως σε παγκόσμιο επίπεδο τα φάρμακα αυτά χορηγήθηκαν σε λιγότερο από το 5% των ανθρώπων που θα μπορούσαν να ωφεληθούν το 2016.

Χωρίς διάγνωση και θεραπεία

Αυτή την εβδομάδα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και η Stop TB Partnership δημοσίευσαν την έκθεση Out of Step in Eastern Europe and Central Asia, όπου εξετάζονται οι εθνικές πολιτικές και πρακτικές σχετικά με τη φυματίωση σε οκτώ χώρες (Αρμενία, Γεωργία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Λευκορωσία, Ουκρανία, Ρωσία και Τατζικιστάν).

Από τις χώρες που εξετάστηκαν, το 75% έχει υιοθετήσει μια πολιτική χρήσης γρήγορων μοριακών τεστ αντί των παλαιότερων και πιο αργών μεθόδων ελέγχου, ωστόσο μόνο οι μισές από τις χώρες αυτές χρησιμοποιούν ευρέως το τεστ στην πράξη. Υπολογίζεται ότι 46.000 άνθρωποι με ανθεκτική φυματίωση στην Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία δεν είχαν διαγνωστεί το 2015.

«Παρά τον μεγάλο αριθμό θανάτων, οι περισσότερες χώρες υστερούν στην εφαρμογή των παλιών και νέων εργαλείων που είναι διαθέσιμα για την αντιμετώπιση της φυματίωσης» τονίζει η Lucica Ditiu, Εκτελεστική Διευθύντρια της Stop TB Partnership. «Η Παγκόσμια Υπουργική Διάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι το πρώτο βήμα για συγκεκριμένες, θαρραλέες και μετρήσιμες δεσμεύσεις από τους υπουργούς Υγείας προς ένα ισχυρό πλαίσιο λογοδοσίας για τους αρχηγούς κρατών και τις κυβερνήσεις στη Συνάντηση Υψηλού Επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για τη Φυματίωση».

Στην Παγκόσμια Υπουργική Διάσκεψη αυτή την εβδομάδα, η Mariam Davtyan, η οποία έλαβε θεραπεία για πολυανθεκτική φυματίωση στην Αρμενία το 2010-2012 και αντιπροσωπεύει το TBpeople, (ευρασιατικό δίκτυο ανθρώπων που έχουν νοσήσει από φυματίωση), θα παραδώσει έκκληση στον Γενικό Διευθυντή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Δρ Tedros Ghebreyesus.

Το κείμενο #StepUpforTB είναι μια έκκληση προς τους υπουργούς Υγείας των χωρών με τα περισσότερα κρούσματα φυματίωσης να εναρμονίσουν τις πολιτικές και τις πρακτικές τους σχετικά με τη φυματίωση με τα διεθνή πρότυπα που καθορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, συμπεριλαμβανομένης της διάγνωσης και της θεραπείας της φυματίωσης και των ανθεκτικών μορφών της. Η έκκληση είναι μια πρωτοβουλία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και της Stop TB Partnership και έχει υπογραφεί από περισσότερους από 30.000 ανθρώπους από όλο τον κόσμο.

«Αφότου θεραπεύτηκα από την πολυανθεκτική φυματίωση, αποφάσισα να συνεχίσω να εργάζομαι σε αυτόν τον τομέα, γιατί το βρίσκω απαράδεκτο να πεθαίνουν άνθρωποι επειδή διαγνώστηκαν με καθυστέρηση και τα φάρμακα δεν είχαν αποτέλεσμα ή επειδή δεν άντεχαν τις παρενέργειες 20 χαπιών την ημέρα για δύο χρόνια και διέκοψαν τη θεραπεία» λέει η Davtyan. «Πραγματικά θέλω να απευθύνω έκκληση σε όλες τις κυβερνήσεις να εντείνουν τις προσπάθειές τους ώστε όλοι οι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση σε έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της φυματίωσης. Ελπίζω από αυτή τη διάσκεψη να προκύψουν άμεσες και χειροπιαστές ενέργειες» καταλήγει.