Το 2017, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα πραγματοποίησαν περισσότερες από 32.000 συνεδρίες.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν ιατρική και ανθρωπιστική βοήθεια σε αιτούντες άσυλο και μετανάστες στην Ελλάδα από το 1996. Το 2014, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διεύρυναν τις δραστηριότητές τους στην Ελλάδα προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των αιτούντων άσυλο που έφταναν στα νησιά και την ηπειρωτική χώρα από την Τουρκία. Από το 2016, οι ιατρικές ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα προσφέρουν υπηρεσίες που περιλαμβάνουν βασική φροντίδα υγείας, θεραπεία για χρόνια νοσήματα, φροντίδα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, φυσικοθεραπεία, ατομική και ομαδική/οικογενειακή κλινική ψυχολογική φροντίδα, καθώς και ψυχιατρική φροντίδα, παράλληλα με ένα πακέτο κοινωνικής στήριξης. Σήμερα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν υπηρεσίες στο κέντρο της Αθήνας, τη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο. Το 2017, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα πραγματοποίησαν περισσότερες από 32.000 συνεδρίες κάθε είδους.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσφέρουν φροντίδα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, φροντίδα ψυχικής υγείας, καθώς και προαγωγή και εκπαίδευση υγείας μέσω κινητών μονάδων στους καταυλισμούς προσφύγων στην Αττική και τη Στερεά Ελλάδα από τον Απρίλιο του 2016. Τον Σεπτέμβριο του 2016, για να ανταποκριθούν στις ανάγκες σωματικής και ψυχικής υγείας των ευάλωτων ατόμων σε ολόκληρη την πόλη, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα άνοιξαν ένα κέντρο φροντίδας ημέρας στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο εστιάζει σε δραστηριότητες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και ψυχικής υγείας, στις οποίες περιλαμβάνεται η φροντίδα για θύματα σεξουαλικής βίας και η θεραπεία για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Τον Ιούνιο του 2017, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ξεκίνησαν να παρέχουν επίσης θεραπεία για χρόνια νοσήματα, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών που μένουν στην Αθήνα μεγαλύτερο διάστημα. Το 2017, Η ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησε περισσότερες από 5.230 συνεδρίες με ασθενείς που ζητούσαν ιατρική βοήθεια για θέματα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, καθώς και περισσότερες από 1.390 ατομικές συνεδρίες κλινικής ψυχολογικής φροντίδας και 300 ψυχιατρικές συνεδρίες. Ακόμη, πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 620 συνεδρίες με ανθρώπους που ζητούσαν θεραπεία για χρόνια νοσήματα.
Το Κέντρο φροντίδας ημέρας παρέχει, επίσης, στους ασθενείς ένα ολοκληρωμένο πακέτο κοινωνικής υποστήριξης, που περιλαμβάνει διασύνδεση με φορείς νομικής βοήθειας. Οι κοινωνικοί λειτουργοί έχουν πραγματοποιήσει περισσότερες από 1.250 συνεδρίες με ασθενείς για διάφορα αιτήματα. Ακόμη, είναι σημαντικός ο ρόλος του ως σημείου παραπομπής στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, με εξειδικευμένους διαπολιτισμικούς μεσολαβητές να συνοδεύουν τους ασθενείς στα ραντεβού επανεξέτασης στα νοσοκομεία. Η κινητή ομάδα πραγματοποιεί συνεδρίες προαγωγής και εκπαίδευσης υγείας σε καταυλισμούς και δομές φιλοξενίας σε διάφορα σημεία της πόλης. Μία φορά την εβδομάδα πραγματοποιείται παρέμβαση των ομάδων προαγωγής υγείας και των ιατρικών ομάδων στην Πάτρα, όπου περισσότεροι από 400 πρόσφυγες –μεταξύ των οποίων πολλοί ασυνόδευτοι ανήλικοι– μένουν σε εγκαταλελειμμένους καταυλισμούς γύρω από το λιμάνι. Τέλος, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εγκαινίασαν πρόσφατα μια καινοτόμο υπηρεσία ταξιδιωτικής ιατρικής, η οποία ενεργοποιείται αυτόματα για τους ασθενείς ώστε να εξασφαλίζεται αδιάλειπτη φροντίδα υγείας με συμβουλές υγείας, εμβόλια, φάρμακα και παραπομπές σε υπηρεσίες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε άλλα σημεία.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν ολοκληρωμένη φροντίδα σε θύματα βασανιστηρίων και άλλων μορφών βίας και κακοποίησης στην Αθήνα από τον Οκτώβριο του 2014, όταν άνοιξαν μια εξειδικευμένη κλινική σε συνεργασία με το Κέντρο Ημέρας ΒΑΒΕΛ και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες. Αναγνωρίζοντας τα μεγάλα ποσοστά θυμάτων βασανιστηρίων μεταξύ των μεταναστών και προσφύγων και τη ζωτική ανάγκη τους για αποκατάσταση, η κλινική έως τώρα έχει προσφέρει φροντίδα σε περισσότερους από 530 ανθρώπους από 40 χώρες, κυρίως από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Ιράν, τη Συρία και το Αφγανιστάν. Η ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχει αναπτύξει μια πολυεπιστημονική προσέγγιση για να βοηθήσει τα θύματα να αντιμετωπίσουν τα ιατρικά και ψυχολογικά προβλήματά τους που οφείλονται στη συστηματική βία που έχουν υποστεί. Η πλειοψηφία των επωφελούμενων παρουσιάζει μυοσκελετικά, νευρολογικά και γαστρεντερικά προβλήματα, καθώς και συμπτώματα διαταραχής μετατραυματικού στρες, έντονου άγχους και κατάθλιψης. Εκτός από ιατρική φροντίδα, φροντίδα ψυχικής υγείας και φυσικοθεραπευτική φροντίδα, στα θύματα βασανιστηρίων προσφέρονται υπηρεσίες κοινωνικής υποστήριξης και ένταξης, καθώς και νομική βοήθεια για διευκόλυνση της πρόσβασής τους στο σύστημα ασύλου. Το 2017, η ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησε περισσότερες από 1.370 ιατρικές συνεδρίες, 1.140 συνεδρίες κλινικής ψυχολογικής φροντίδας, 900 συνεδρίες φυσικοθεραπείας και 1.010 συνεδρίες κοινωνικού λειτουργού με θύματα βασανιστηρίων. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ασκούν πίεση για βελτίωση του εντοπισμού, της φροντίδας και της αποκατάστασης των θυμάτων βασανιστηρίων στην Ελλάδα. Η πίεση αυτή έχει ως αποδέκτη κυρίως τις υγειονομικές αρχές, καθώς και άλλες ΜΚΟ, και στο πλαίσιο αυτό υπήρξε στενή συνεργασία με άλλες ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στα νησιά. Ο προσδιορισμός των θυμάτων βασανιστηρίων στα νησιά ως ευάλωτων ατόμων είναι πράγματι ζωτικής σημασίας προκειμένου να διευκολυνθεί η μεταφορά τους στην ηπειρωτική χώρα, όπου μπορούν να έχουν πρόσβαση σε καλύτερη φροντίδα και προστασία.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται στη Λέσβο από τον Ιούλιο του 2015, προσαρμόζοντας τις δραστηριότητές τους ανάλογα με τις ανάγκες των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο που φτάνουν στο νησί. Αρχικά οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονταν στο Κέντρο Καταγραφής και Ταυτοποίησης στη Μόρια, αλλά ανέστειλαν τις ιατρικές δραστηριότητες και τις δραστηριότητες ψυχικής υγείας εκεί έπειτα από την υπογραφή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας τον Μάρτιο του 2016. Τον Οκτώβριο του 2016, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα άνοιξαν μια κλινική στη Μυτιλήνη για αιτούντες άσυλο και μετανάστες. Η κλινική παρείχε βασική φροντίδα υγείας, φροντίδα για χρόνια νοσήματα, φροντίδα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, καθώς και φροντίδα ψυχικής υγείας. Από τον Αύγουστο του 2017, προσάρμοσε τις δραστηριότητές της ώστε να εστιάζει στις ανάγκες σωματικής και ψυχικής υγείας των θυμάτων βασανιστηρίων και σεξουαλικής βίας, καθώς και σε σοβαρές ψυχικές διαταραχές.
Στα τέλη Νοεμβρίου, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ξεκίνησαν επείγουσα παρέμβαση για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και της πρόσβασης σε ιατρική φροντίδα για τους αιτούντες άσυλο και τους μετανάστες στη Λέσβο τους δύσκολους χειμερινούς μήνες. Στο πλαίσιο αυτό, η κινητή μονάδα που στήθηκε κοντά στον καταυλισμό της Μόριας προσφέρει βασική φροντίδα υγείας για παιδιά κάτω των 16 ετών, καθώς και προγεννητική και μεταγεννητική φροντίδα για εγκύους και νεογνά. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παραπέμπουν στο τοπικό νοσοκομείο επείγοντα περιστατικά, ασθενείς με χρόνια νοσήματα που χρειάζονται εξειδικευμένη φροντίδα και γυναίκες που βρίσκονται σε κύηση υψηλού κινδύνου. Τον Φεβρουάριο ξεκινούν ομαδικές ψυχοκοινωνικές δραστηριότητες για οικογένειες με παιδιά. Το 2017, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησαν περισσότερες από 3.000 ιατρικές συνεδρίες, 1.520 συνεδρίες με ασθενείς που ζητούσαν συμβουλές για θέματα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, καθώς και περισσότερες από 1.880 ατομικές συνεδρίες κλινικής ψυχολογικής φροντίδας και 390 ψυχιατρικές συνεδρίες. Από τα τέλη Νοεμβρίου, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησαν επίσης περισσότερες από 1.600 παιδιατρικές συνεδρίες, καθώς και περισσότερες από 150 συνεδρίες προγεννητικής φροντίδας.
Τον Δεκέμβριο, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δώρισαν είδη για τον χειμώνα (κουβέρτες, υπνόσακους, στρώματα, κιτ με είδη πρώτης ανάγκης) σε δίκτυα εθελοντών που δραστηριοποιούνται στη Λέσβο, για άμεση διανομή στον καταυλισμό της Μόριας. Τον Ιανουάριο, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, σε συνεργασία με τις αρχές του καταυλισμού, έκαναν βελτιώσεις στην υποδομή ύδρευσης και αποχέτευσης, προκειμένου να μειωθεί η νοσηρότητα του πληθυσμού του καταυλισμού που συνδέεται με τις κακές συνθήκες υγιεινής. Στις αρχές Φεβρουαρίου, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησαν μια επείγουσα εκστρατεία εμβολιασμού κατά της ιλαράς, έπειτα από τέσσερα επιβεβαιωμένα κρούσματα σε παιδιά στους καταυλισμούς της Μόριας και του Καρά Τεπέ. Η εκστρατεία, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), είχε ως στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου, καλύπτοντας συνολικά 1.300 παιδιά που ζουν στους καταυλισμούς της Μόριας και του Καρά Τεπέ και σε άλλες εναλλακτικές δομές φιλοξενίας στη Μυτιλήνη.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ξεκίνησαν να εργάζονται στη Χίο τον Δεκέμβριο του 2017. Η πρώτη φάση της παρέμβασης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα αφορούσε την παροχή υπηρεσιών διαπολιτισμικής μεσολάβησης στο νοσοκομείο, με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας του προσωπικού να ανταποκρίνεται στις ανάγκες φροντίδας υγείας. Τον Ιανουάριο, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διένειμαν μέσω τοπικών δικτύων 500 κουβέρτες στους ανθρώπους που ζουν σε σκηνές και αντίσκηνα στον καταυλισμό της ΒΙΑΛ, ενώ άλλες 750 κουβέρτες που δώρισαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διανεμήθηκαν σε συνεργασία με την Υπηρεσία Καταγραφής και Ταυτοποίησης. Τον Φεβρουάριο, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δώρισαν στην οργάνωση CERST 500 κιτ με είδη προσωπικής υγιεινής προκειμένου να διανεμηθούν στους πρόσφυγες. Αυτή τη στιγμή, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα προετοιμάζουν την υλοποίηση της δεύτερης φάσης της παρέμβασης, που θα αφορά ιατρικές δραστηριότητες με κινητή μονάδα.
Γύρω στα τέλη Μαρτίου όπως υπολογίζεται, οι κινητές μονάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα θα επισκέπτονται καθημερινά τον καταυλισμό της ΒΙΑΛ και θα προσφέρουν υπηρεσίες βασικής φροντίδας υγείας, φροντίδας σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και φροντίδας ψυχικής υγείας. Μέσω κοινωνικού λειτουργού, ο οποίος εργάζεται ήδη για να συμπληρώσει το πακέτο υποστήριξης, πραγματοποιείται διασύνδεση με φορείς νομικής βοήθειας στη Χίο και στην Αθήνα.
Σε δεύτερο χρόνο, ασθενείς με χρόνια νοσήματα θα παρακολουθούνται ως προς την χορήγηση της φαρμακευτικής τους αγωγής, ενώ θα παραπέμπονται στο τοπικό νοσοκομείο για περαιτέρω έλεγχο. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, έχοντας επίγνωση των σημαντικών κενών στην πρόσβαση των ευάλωτων ομάδων σε βασική περίθαλψη και φροντίδα ψυχικής υγείας για αυτόν τον εξαιρετικά ευάλωτο πληθυσμό, θα κλιμακώσουν σταδιακά την υποστήριξή τους προς το εθνικό σύστημα υγείας συνδράμοντας το ιατρικό προσωπικό. Τέλος, σε λίγους μήνες, οι ασθενείς που πρόκειται να μεταφερθούν στην ηπειρωτική χώρα θα επωφελούνται από την υπηρεσία ταξιδιωτικής ιατρικής, που θα εξασφαλίζει αδιάλειπτη φροντίδα υγείας με συμβουλές υγείας, εμβόλια, φάρμακα και παραπομπές στις υπηρεσίες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Αθήνα.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται στη Σάμο από το Νοέμβριο του 2015. Η οργάνωση έχει δημιουργήσει έναν ξενώνα για ευάλωτα άτομα, με δυνατότητα φιλοξενίας έως 80 ατόμων. Οι φιλοξενούμενοι εντοπίζονται και παραπέμπονται από την ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και από άλλες οργανώσεις που εργάζονται στο Κέντρο Καταγραφής και Ταυτοποίησης. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παραπέμπουν τους ενοίκους του ξενώνα στο τοπικό νοσοκομείο για εξειδικευμένη φροντίδα, πάντα με συνοδεία διαπολιτισμικού μεσολαβητή.
Τον Ιανουάριο του 2018, σημαντικό μέρος της δυναμικότητας του ξενώνα μεταβιβάστηκε στη ΜΚΟ ΑΡΣΙΣ, στο πλαίσιο της προγραμματισμένης αποχώρησης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα από τη Σάμο μέχρι τα τέλη Μαρτίου. Επίσης, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν φροντίδα ψυχικής υγείας: το 2017 η ομάδα πραγματοποίησε περισσότερες από 810 ατομικές κλινικές ψυχολογικές συνεδρίες, με τους ασθενείς να παρουσιάζουν κυρίως διαταραχές διάθεσης και μετατραυματικό στρες. Καθώς η πρόσβαση σε ψυχιατρική φροντίδα στο νησί είναι εξαιρετικά περιορισμένη, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν επίσης κάθε δύο εβδομάδες και ψυχιατρικές συνεδρίες σε ασθενείς που τις χρειάζονται. Στο πλαίσιο της αποχώρησης της οργάνωσης από το νησί, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν τις ομάδες ψυχοκοινωνικών δραστηριοτήτων του Κέντρου Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) στην ανάπτυξη των ικανοτήτων τους όσον αφορά στον έλεγχο της ευαλωτότητας και στην παροχή κλινικής ψυχολογικής φροντίδας στο νοσοκομείο. Το Σεπτέμβριο του 2017, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησαν, σε συνεργασία με το ΚΕΕΛΠΝΟ και την οργάνωση MedIn, εκστρατεία εμβολιασμού για παιδιά έως 15 ετών που διαμένουν στον ξενώνα της οργάνωσης και σε ξενώνες άλλων ΜΚΟ. Η εκστρατεία κάλυπτε όλα τα βασικά εμβόλια που προβλέπονται από τα πρωτόκολλα δημόσιας υγείας.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν επίσης, πληροφορίες για νομικά θέματα και ατομική βοήθεια για την αίτηση ασύλου σε συνεργασία με το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες. Το 2017, 192 άτομα και οικογένειες, μεταξύ των οποίων 52 ασθενείς των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, εκπροσωπήθηκαν και υποστηρίχθηκαν από δικηγόρους του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν την οργάνωση ‘Samos Volunteers’ με δωρεές σε είδος. Στις αρχές Ιανουαρίου, μια τεράστια δωρεά ειδών πρώτης ανάγκης από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα διανεμήθηκε μέσω του δικτύου εθελοντών της οργάνωσης στον πληθυσμό του Κέντρου Καταγραφής και Ταυτοποίησης, με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής στον υπερπλήρη καταυλισμό. Περαιτέρω προτάσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για βελτίωση στις υποδομές ύδρευσης και αποχέτευσης στο Κέντρο Καταγραφής και Ταυτοποίησης, καθώς και εξουδετέρωση των τρωκτικών, δεν έγιναν δυστυχώς αποδεκτές. Ακόμη, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα θα ανοίξουν πλυντήρια πολύ κοντά στο Κέντρο Καταγραφής και Ταυτοποίησης ως τα τέλη Μαρτίου, τα οποία θα λειτουργούν από την οργάνωση ‘Samos Volunteers’. Τέλος, μεταξύ Οκτωβρίου 2017 και Φεβρουαρίου 2018, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησαν ιατρική παρέμβαση στο αστυνομικό τμήμα στο Βαθύ, σε συνεργασία με άλλους φορείς και τις αρμόδιες αρχές, επισκεπτόμενοι κάθε δύο εβδομάδες τους κρατούμενους, για να βελτιώσουν την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας, παρέχοντας τα φάρμακα που χρειάζονται και παραπομπές στο τοπικό νοσοκομείο.
