Τυνησία: Ψαράδες εκπαιδεύονται να σώζουν ζωές στη θάλασσα

Στις 27 Αυγούστου, 200 άνθρωποι πνίγηκαν όταν ένα ξύλινο πλοιάριο ανατράπηκε στην ακτή της Zuwara, στη Λιβύη. Η Λιβυκή Ερυθρά Ημισέληνος, που εκπαιδεύτηκε πρόσφατα από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στη διαχείριση σορών, φρόντισε τους νεκρούς, ενώ οι MSF παρείχαν τα απαραίτητα υλικά για τον έλεγχο των λοιμώξεων. Στις 30 Αυγούστου, 130 άνθρωποι που επέβαιναν σε μία άλλη βάρκα διασώθηκαν από Τυνήσιους ψαράδες, οι οποίοι επίσης είχαν λάβει εκπαίδευση από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στη διεξαγωγή επιχειρήσεων διάσωσης. Οι 130 διασωθέντες μεταφέρθηκαν από τους ψαράδες στη Zarzis, όπου έλαβαν φροντίδα από ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

«Η διάσωση μιας βάρκας που βυθίζεται, γεμάτη απελπισμένους ανθρώπους που δεν ξέρουν να κολυμπούν εμπεριέχει κινδύνους και είναι μια δύσκολη επιχείρηση», αναφέρει ο Wiet Vandormael, συντονιστής των προγραμμάτων εκπαίδευσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Οι σοροί των άτυχων ανθρώπων που πνίγηκαν στη θάλασσα πρέπει να φροντίζονται με αξιοπρέπεια και χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των υπολοίπων. H ανταλλαγή εμπειριών ανάμεσα στους MSF και τους ανθρώπους από τη Λιβύη και την Τυνησία που εμπλέκονται, βελτιώνει την ικανότητά μας να βοηθάμε ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο και να αποφεύγουμε τις καταστροφικές συνέπειες. Πραγματικά συγκινήθηκα από την κινητοποίηση των ψαράδων και τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουν».

Για χρόνια, οι ψαράδες της Τυνησίας συναντούν βάρκες με μετανάστες που βρίσκονται σε κίνδυνο και σώζουν ανθρώπους περισυλλέγοντάς τους στα αλιευτικά τους σκάφη. Οι περισσότεροι που έχουν εκπαιδευτεί από τους MSF είναι αλιείς που έχουν μικρά σκάφη με λιγοστό πλήρωμα, υπάρχουν όμως και κάποιοι που χειρίζονται σκάφη μεγαλύτερα των 40 μέτρων και βγαίνουν στα ανοικτά της θάλασσας για πολλές μέρες.

    Στιγμιότυπο από την εκπαίδευση © Albert Masias/MSF

Οι ψαράδες έχουν εκπαιδευτεί σε όλα τα στάδια που ακολουθούνται σε μια επιχείρηση διάσωσης. Έχουν μάθει πώς να επικοινωνούν με τους ανθρώπους που βρίσκονται εν πλω, καθώς και πώς να επικοινωνούν με το Κέντρο Συντονισμού Θαλάσσιας Διάσωσης στην Ιταλία για να ζητούν υποστήριξη. Έχουν επίσης εφοδιαστεί με επαρκή εξοπλισμό για την ασφάλειά τους και τη διάσωση ανθρώπων, όπως προστατευτικό  εξοπλισμό, ειδικό ρουχισμό και σωσίβια και γνωρίζουν πώς να τον χρησιμοποιούν και το πώς να αποφεύγουν την επαφή με σωματικά υγρά.

«Μία φορά βρήκαμε μια μικρή βάρκα γεμάτη ανθρώπους, η οποία ήδη βυθιζόταν», αναφέρει ο Yanes Bechiryanes, ένας μηχανικός σε αλιευτικό στη Zarzis. «Δεν μπορούσαμε να τους αφήσουμε σε αυτήν την κατάσταση και καλέσαμε για βοήθεια δύο ακόμα αλιευτικά που συνεργαζόμαστε. Τους διασώσαμε και μοιράσαμε τους ανθρώπους στα τρία σκάφη. Ήταν πολύ τρομαγμένοι και έπρεπε να τους ηρεμήσουμε. Χάνουμε ώρες δουλειάς και κατά συνέπεια χρήματα, αλλά είναι άνθρωποι και έχουμε την υποχρέωση να τους βοηθήσουμε».

    Στιγμιότυπο από την εκπαίδευση © Albert Masias/MSF

Η ακτή της Λιβύης έχει γίνει κομβικό σημείο για τη διακίνηση ανθρώπων που προσπαθούν να περάσουν τη Μεσόγειο και να φτάσουν στην Ευρώπη. Οι ψαράδες συναντούν ολοένα και περισσότερο βάρκες που βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση από ότι ήταν πριν και είναι πιο πιθανό να βυθιστούν. Με την αύξηση της παράνομης διακίνησης στη Λιβύη, οι αλιείς έχουν αναφέρει στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα ότι διστάζουν να πλησιάσουν τα χωρικά ύδατα της χώρας, γιατί φοβούνται ότι θα δεχθούν επίθεση και θα πέσουν θύματα πειρατείας από τους διακινητές.

«Βρίσκουμε όλο και περισσότερους πρόσφυγες και νεκρούς στη θάλασσα», αναφέρει ο Nourdin Achourmtent, ένας ψαράς από τη Zarzis. «Πριν από 5 χρόνια, οι πρώτες 12 σοροί ξεβράστηκαν στην ακτή και έπρεπε να τις θάψουμε. Έχουμε βρει νεκρούς μέχρι και στα δίχτυα μας. Θάβουμε τους ανθρώπους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».

Ο ακριβής αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τη Μεσόγειο δε θα γίνει ποτέ γνωστός, αλλά έχει επιβεβαιωθεί ότι τουλάχιστον 2.498 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους αυτό το χρόνο.

«Οι τραγωδίες στη θάλασσα θα συνεχίσουν να συμβαίνουν εφόσον οι άνθρωποι είναι απελπισμένοι να φτάσουν στην Ευρώπη», επισημαίνει ο Vandormael. «Η αναζήτηση και η διάσωση βοηθάνε να σωθούν ζωές, αλλά δεν αποτελούν σταθερή λύση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να δημιουργήσει ασφαλείς και νόμιμες οδούς, ώστε να φτάνουν οι άνθρωποι στην Ευρώπη χωρίς να χρειάζεται να ρισκάρουν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του.