Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό: Ολοκλήρωση της παρέμβασης για τον Έμπολα

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Medecins Sans Frontières/MSF), που διέθεσαν περίπου 70 μέλη προσωπικού στη περιοχή, ολοκλήρωσαν την παρέμβασή τους, αλλά παραμένουν σε επαγρύπνηση. Τις τελευταίες εβδομάδες, έχουν γίνει προσπάθειες για την ενίσχυση της ικανότητας των τοπικών αρχών να ανταποκριθούν σε κάθε ενδεχόμενο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η επιδημία στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό προσέβαλε 66 άτομα, 49 εκ των οποίων έχασαν τη ζωή τους.

Συνήθως, μια επιδημία Έμπολα θεωρείται επίσημα ότι φτάνει στο τέλος της αφού περάσουν 42 ημέρες χωρίς κανένα περιστατικό λοίμωξης. «Η λήξη μιας παρέμβασης για τον  Έμπολα έχει δύο φάσεις. Υπάρχει μια πρώτη περίοδος 21 ημερών μετά την τελευταία επιβεβαιωμένη περίπτωση όπου κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ένα από τα κύρια καθήκοντα είναι ο εντοπισμός εκείνων που έχουν έρθει σε επαφή με αυτόν τον τελευταίο ασθενή. Στη συνέχεια, υπάρχει μια δεύτερη ενδιάμεση χρονική περίοδος 21 ημερών για να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχουν καινούργιες περιπτώσεις», αναφέρει ο Χοζέ Μας, συντονιστής της παρέμβασης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

«Στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε μια αποτελεσματική και δυναμική απάντηση σε περίπτωση μιας νέας έξαρσης. Στο Κονγκό, έχουμε συνεργαστεί με τις τοπικές αρχές για να διατηρηθεί ένα επιχειρησιακό κέντρο θεραπείας στην επαρχία Εκουατόρ. Έχουμε επίσης κάνει μια δωρεά φαρμάκων και εξοπλισμού για το νερό και την υγιεινή, ενώ το προσωπικό είναι το ίδιο που είχε εργαστεί κατά τη διάρκεια της τελευταίας έξαρσης, έτσι ώστε να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένο», προσθέτει. Παρά την αποχώρηση, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν ομάδες που εργάζονται σε άλλες περιοχές της ΛΔΚ, οι οποίες θα μπορούσαν να επιστρέψουν στην περιοχή σε περίπτωση συναγερμού. Μία από αυτές τις ομάδες βρίσκεται στην κοντινή πόλη Μπαντάκα, δίπλα στον ποταμό Κονγκό, από όπου η αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης μπορεί να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση ανάγκης. Αυτή η επιδημία σημειώθηκε στην επαρχία Εκουατόρ, όπου το 1976 ένας νέος ιός εντοπίστηκε για πρώτη φορά και πήρε το όνομά του από ένα παραπόταμο του Κονγκό, τον Έμπολα.

Η παρέμβαση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ξεκίνησε τον περασμένο Ιούλιο με την αποστολή μιας ομάδας έρευνας για την επιβεβαίωση της παρουσίας του ιού Έμπολα στην περιοχή. Μετά την επίσημη κήρυξη της επιδημίας, δύο κέντρα θεραπείας στήθηκαν σε συνεργασία με την κυβέρνηση του Κονγκό στις πόλεις Λοκόλια και Μποέντε. Από τα 65 άτομα που έγιναν δεκτά στα κέντρα, 25 επιβεβαιώθηκαν, 13 αναρρώσαν, και 12 πέθαναν.

Εκτός από την παροχή φροντίδας στα κέντρα θεραπείας, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησαν επίσης και άλλα καθήκοντα, όπως η παρακολούθηση όσων ήρθαν σε επαφή με τους ασθενείς (περισσότεροι από χίλιοι άνθρωποι), η απολύμανση των σπιτιών και η υποστήριξη για ασφαλείς ενταφιασμούς. Ένα πολύ σημαντικό έργο ήταν η ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας σχετικά με τους κινδύνους του ιού. «Ο φόβος είναι πάντα ένα πρόβλημα σε ένα ξέσπασμα επιδημίας Έμπολα. Υπάρχει μια μεγάλη παρεξήγηση, πολλές φήμες και παραπληροφόρηση. Και οι πληροφορίες είναι ακριβώς ό, τι χρειάζεται για να κατανοηθεί η νόσος και να αντιμετωπισθεί η επιδημία», παρατηρεί ο Σεχιμόν Γκαρσία, ανθρωπολόγος και συντονιστής της ομάδας αγωγής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε αυτήν την παρέμβαση.

Οι συνήθεις φόβοι από οποιαδήποτε επιδημία Έμπολα έχουν επιταθεί από το τεράστιο ξέσπασμα του ιού σήμερα στη Δυτική Αφρική. Οι πιθανές οικονομικές επιπτώσεις των κυβερνητικών δράσεων για την αντιμετώπιση της επιδημίας δημιούργησαν ανησυχία και προκάλεσαν την αντίδραση του τοπικού πληθυσμού.

Σε αντίθεση με την κατάσταση στα δυτικά της ηπείρου, η επιδημία στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η έβδομη σε αυτή τη χώρα, είναι αυτό που οι ειδικοί θεωρούν ένα κλασικό ξέσπασμα σε μια απομακρυσμένη περιοχή μακριά από τα αστικά κέντρα. «Στο Κονγκό, το προηγούμενο διάστημα υπήρχαν αρκετές εστίες Έμπολα αλλά είχαν περιορισθεί, μεταξύ άλλων, επειδή ήταν στη μέση της ζούγκλας. Λόγω των μεγαλύτερων αποστάσεων, οι μεταφορές είναι πιο δύσκολες και οι άνθρωποι δεν μπορούν να μετακινηθούν τόσο πολύ με συνέπεια τον περιορισμό της επιδημίας. Σε αυτές τις συνθήκες, ο κίνδυνος διάδοσης του ιού είναι πολύ χαμηλότερος», δηλώνει η Νούρια Καρρέρα, συντονίστρια στο κέντρο θεραπείας της Μποέντε. Εκτός από τον γεωγραφικό παράγοντα, η κατάλληλη ανταπόκριση κατάφερε να περιορίσει την επιδημία σε πρώιμο στάδιο. «Μέτρα περιορισμού όπως ο εντοπισμός επαφών, ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και η ιατρική φροντίδα των ασθενών, ελήφθησαν στο σωστό χρόνο», αναφέρει ο Χοζέ Μας.