Η τελευταία βόλτα του Έρικ

Όλοι τους απεβίωσαν εργαζόμενοι για την καταπολέμηση του ιού Έμπολα. Θα θυμόμαστε πάντα τη γενναιότητά τους και τη γενναιοδωρία τους πνεύματός τους. Εκφράζουμε τη βαθύτατη λύπη μας. Η σκέψη μας είναι με τις οικογένειες και τους φίλους τους κατά τη διάρκεια αυτής της πολύ δύσκολης περιόδου.

Ένας εργαζόμενος στο Τμήμα Επικοινωνίας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έφθασε στη Λιβερία λίγες μόνο μέρες πριν από την απώλεια του Έρικ, ενός 36χρονου νοσηλευτή από τη Λιβερία. Αναγνωρίζοντας την ακούραστη αφοσίωση του Έρικ να βοηθήσει την κοινότητά του που είχε πληγεί από τον ιό, ο ίδιος αφηγείται εδώ την ιστορία του.

«Ο Ερικ ήταν ένας πολύ δυνατός άνθρωπος όπως ακριβώς ο προπάππους μας, πολεμιστής από το Νότιο Σουδάν που ήρθε στη Λιβερία» λέει ο Τζόνσον Μπουγιέ. «Αλλά όχι αρκετά δυνατός...». Το συγκεντρωμένο πλήθος κουνάει το κεφάλι, σταυρώνει τα χέρια.  Ολόκληρο το χωριό έχει μαζευτεί στην τσιμεντένια αυλή του δημαρχείου. Έχουν έρθει για να παραστούν στην κηδεία του Έρικ.

«Ο Έμπολα είναι πραγματικός», αναφέρει ο Τζόνσον Μπουγιέ στους κατοίκους του Γιασσάντου, του μικρού χωριού περίπου 300 ανθρώπων που είναι κρυμμένο στις καλυμμένες με δάση ορεινές περιοχές της βόρειας Λιβερίας. «Και ο ιός Έμπολα μπορεί να σας σκοτώσει, ακριβώς όπως σκότωσε τον μεγάλο μου αδελφό  Έρικ» συνεχίζει.

Ο Έρικ πέθανε πολεμώντας

Νωρίτερα εκείνη την ημέρα ο Τζόνσον Μπουγιέ επισκέφθηκε το Κέντρο Διαχείρισης Έμπολα στη Φουαγιά όπου τόσο αυτοί που είχαν μολυνθεί, όσο και εκείνοι για τους οποίους υπήρχε υποψία ότι έπασχαν από τον ιό Έμπολα, λάμβαναν θεραπεία από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.

Ο Τζόνσον Μπουγιέ θέλει να δει για τελευταία φορά τον αδελφό του, πριν το νεκρό σώμα του μπει στο φέρετρο. Λίγο πριν προσβληθεί από την ασθένεια, ο Έρικ είχε αναλάβει τον ρόλο του επικεφαλής νοσηλευτή στο Κέντρο Διαχείρισης Έμπολα από το Υπουργείο Υγείας της Λιβερίας.

«Αγαπούσε τη δουλειά του, παρά τους κινδύνους» επισημαίνει ο Τζόνσον Μπουγιέ. «Ο Έρικ ήταν ένα από τα πρώτα μέλη του προσωπικού σε όλες τις περιοχές της Λιβερίας που είχαν εκπαιδευτεί στην αντιμετώπιση ασθενών Έμπολα» λέει o Ουάσιγκτον, ο συνάδελφός του από τo Κέντρο Διαχείρισης. «Ήταν πολύ αφοσιωμένος και εργατικός».

Ο θάνατος του Έρικ, ενός νοσηλευτή με μεγάλη εμπειρία, συγκλόνισε τους πάντες στο Κέντρο Διαχείρισης Έμπολα. «Θα είναι δυσαναπλήρωτο το κενό που αφήνει πίσω του» λέει ο Ουάσιγκτον. «Ήταν πολύ κοινωνικός και προσέφερε φροντίδα και αγάπη στους ασθενείς. Τους έκανε να χαμογελούν και τους ενθάρρυνε».

Παρά το γεγονός ότι οι γιατροί και οι νοσηλευτές προσπάθησαν να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούσαν, ο Έρικ πέθανε στις 23 Αυγούστου 2014. Έφυγε μαχόμενος κατά του Έμπολα, όπως και άλλοι περίπου 100 επαγγελματίες υγείας που έχουν χάσει τη ζωή τους από το ξέσπασμα αυτής της θανάσιμης επιδημίας στη Δυτική Αφρική.

«Ας πιστέψουμε ότι ο Έμπολα είναι αληθινός»

Καθώς το αυτοκίνητο των MSF μεταφέρει το σώμα του Έρικ από τη Φόγια στο Γιασσαντού, διασχίζει αρκετά χωριά. Οι κάτοικοι σταματάνε, βάζουν τα χέρια στα κεφάλια τους και κλαίνε δυνατά.

Μετά γυρνάει στους κατοίκους του Γιασσαντού: «Αυτό που μπορείτε να κάνετε τώρα είναι να προστατέψετε τους εαυτούς σας. Ας πιστέψουμε ότι ο Έμπολα είναι αληθινός».

Όταν φτάνουμε στο μέρος ταφής του Έρικ, ο θρήνος κορυφώνεται. Ολόκληρο το χωριό είναι ανάστατο, φωνάζουν και κλαίνε με λυγμούς και κάποιοι τρέχουν με τα χέρια υψωμένα. Κάποιοι άλλοι πέφτουν και χτυπιούνται στο χώμα. Αυτές οι εικόνες μένουν ανεξίτηλες στο μυαλό.

Ο ιερέας της ενορίας αρχίζει τη προσευχή: «Θεέ μου, βοήθησε μας να καταλάβουμε αυτή τη φοβερή αρρώστια. Δε μπορούμε να κάνουμε πολλά για τον Έρικ πια. Τον εναποθέτουμε στα χέρια σου. Ας αναπαυθεί εν ειρήνη. Αμήν».

«Ξέρουν τι συνέβη» λεει ο Τζόνσον-Μπουγιέ. Όλο και περισσότερες μηχανές ακολουθούν το αυτοκίνητο και σύντομα ένα θορυβώδες κονβόι ταξιδεύει στο δρόμο που περιστοιχίζεται από ψηλό τροπικό γρασίδι.

Αποφεύγοντας περισσότερες απώλειες

Πριν την κηδεία, ο Μπάνεθ, ο Υπεύθυνος Αγωγής Υγείας των MSF στην τοπική κοινότητα, εξηγεί στους κατοίκους τι είναι ο Έμπολα. Εξηγεί πως μεταδίδεται, μιλάει για την πρόληψη της αρρώστιας και τι πρέπει να κάνουν αν δούν κάποιον με συμπτώματα.

«Ο Τζόνσον-Μπουγιέ συγκινείται. «Ακούστε αυτόν τον άνθρωπο» ικετεύει τους κατοίκους του Γιασσαντού. «Ο Έρικ δεν κόλλησε την αρρώστια στο νοσοκομείο. Τώρα πρέπει να βρούμε πως το κόλλησε και που, για να αποφύγουμε περισσότερες απώλειες».

«Στη Λιβερία κυκλοφορούν πολλές λάθος πληροφορίες. Ο Έμπολα δεν μεταφέρεται με τον αέρα και το θαλασσινό νερό ή το λάδι δεν μπορεί να μας προστατεύσει από τη μόλυνση. Δεν ξέρουμε από που έρχονται αυτές οι λάθος πληροφορίες, αλλά, σας παρακαλώ, σταματήστε να τις πιστεύετε».

Με ένα συγκινητικό λόγο ευχαριστεί τους MSF για την δουλειά και τον κόπο τους: «Δεν υπάρχουν λόγια για να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας για όσα κάνατε για τη Λιβερία. Μακάρι να ήσασταν εδώ ήδη από το πρώτο ξέσπασμα της επιδημίας».

Κάποιες γυναίκες αρχίζουν να τραγουδούν όσο ειδικοί σε θέματα υγιεινής των MSF βγάζουν το φέρετρο του Έρικ από το αυτοκίνητο. Ένα μέλος της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ψεκάζει συνέχεια χλωρίνη πάνω στα γάντια και τις μπότες των ανθρώπων που τον κηδεύουν.

Ο Υπεύθυνος Αγωγής Υγείας, Μπάνεθ, τους εξηγεί βήμα-βήμα το πρωτόκολλο για μια ασφαλή κηδεία, ώστε να αποφευχθεί κάθε επιπλέον πιθανότητα μόλυνσης.

Κάποιοι άντρες που στέκονται αρκετά μέτρα μακριά κοιτάνε το προσωπικό των MSF με τις κίτρινες στολές, τα γάντια και τις μάσκες προσώπου. Μερικοί από τους άντρες καλύπτουν το στόμα τους για να προστατευτούν από τη μυρωδιά.

Σταγόνες βροχής πέφτουν  την ώρα που χαμηλώνουν το φέρετρο μέσα στη φρεσκοσκαμμένη γη. Ο Τζόνσον-Μπουγιέ πιάνει ένα φτυάρι και αρχίζει σιωπηλά να γεμίζει τον τάφο του αδερφού του με βρεμένο χώμα.