Νότιο Σουδάν: Νυχτερινή βάρδια σε καταυλισμό προσφύγων

Πολλοί από τους πρόσφυγες έφτασαν πολύ εξασθενημένοι έχοντας περπατήσει ολόκληρες εβδομάδες. Τους τελευταίους μήνες, η κατάσταση υγείας στους καταυλισμούς κυμαίνεται από κακή έως απελπιστική.

Τον Ιούλιο, το ποσοστό θνησιμότητας στον καταυλισμό Μπατίλ ήταν δυο φορές πάνω από το όριο του επείγοντος ενώ περισσότερα από τα μισά παιδιά κάτω των δύο ετών ήταν υποσιτισμένα. Τον Αύγουστο, οι MSF ανακοίνωσαν ότι η κατάσταση της υγείας του πληθυσμού στους καταυλισμούς έφτανε στα όρια της καταστροφής.

Από τον περασμένο Νοέμβριο που έφτασαν οι πρώτοι πρόσφυγες, οι MSF αποτελούν τον βασικό φορέα παροχής ιατρικής περίθαλψης σε αυτούς τους καταυλισμούς. Και καθώς η κατάσταση επιδεινωνόταν, η ομάδα των MSF πραγματοποίησε μια πολύ μεγάλη επείγουσα ανταπόκριση, εστιάζοντας σε δραστηριότητες σημαντικές για την επιβίωση των ανθρώπων. Αυτή η παρέμβαση συνέβαλε στο να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των θανάτων στον καταυλισμό Μπατίλ. Παρόλα αυτά, η κατάσταση εξακολουθεί να είναι επείγουσα καθώς οι πρόσφυγες εξαρτώνται 100% από την ανθρωπιστική βοήθεια. Συνεχίζουμε, λοιπόν, να προσπαθούμε να σώσουμε ζωές όλο το 24ωρο.

Στη συνέχεια, ο γιατρός των MSF, Ρομπέρτο Σκαΐνι μας περιγράφει αναλυτικά πως κυλά η βραδινή βάρδια στο νοσοκομείο των MSF στον προσφυγικό καταυλισμό Μπατίλ.

*****
Σε πρώτο πρόσωπο:
Στο νοσοκομείο του καταυλισμού, η νύχτα είναι κρίσιμη. Ξεκινάμε με κάποιες ιατρικές επισκέψεις έτσι ώστε οι γιατροί της ημερήσιας βάρδιας να με ενημερώσουν για τους ασθενείς τους. Χθες το βράδυ, αρχίσαμε με έναν άντρα στην πτέρυγα νοσηλείας ασθενών που είχε μόλις εισαχθεί με συμπτώματα μηνιγγίτιδας. Κάναμε μία παρακέντηση στην οσφυϊκή χώρα, παίρνοντας δείγμα του νωτιαίου υγρού και το αποτέλεσμα δεν ήταν ξεκάθαρο, πράγμα που σήμαινε ότι χρειαζόταν να κάνουμε επιπλέον εργαστηριακές εξετάσεις. Ήταν σε πραγματικά κρίσιμη κατάσταση.

Δουλεύοντας χωρίς διάλειμμα

Περνώ για ενημέρωση κι από τη μονάδα εντατικής φροντίδας των σοβαρά υποσιτισμένων ασθενών. Χθες τη νύχτα, όλοι οι ασθενείς ήταν σε σταθερή κατάσταση εκτός από ένα κορίτσι που ήταν εξαιρετικά αφυδατωμένο και είχε αδιάκοπη διάρροια. Χρειάζεται να της χορηγούμε ένα ειδικό υγρό για να αντικαθιστούμε τα υγρά που χάνει με τη διάρροια και τον εμετό. Και πρέπει να τη ζυγίζουμε κάθε μία ώρα επειδή της χορηγούμε πολύ από αυτό το υγρό οπότε πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι δεν υπερφορτώνουμε τον οργανισμό της, κάτι που θα ήταν πολύ επικίνδυνο. Αυτά τα παιδιά είναι τόσο αδύναμα που πρέπει να τους χορηγούμε αυτό το υγρό πολύ αργά με μία σύριγγα. Και αυτό πρέπει να το κάνεις προσεκτικά όλη τη νύχτα, να τους δίνεις υγρό, να ελέγχεις το βάρος, να περιμένεις, να δίνεις υγρό, να ελέγχεις το βάρος ξανά….

Χρειάζεται να είσαι συγκεντρωμένος

Όταν οι ασθενείς δεν έχουν σταθεροποιηθεί, η κατάσταση τους συχνά επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια της νύχτας. Και αυτό είναι δύσκολο. Χρειάζεται να μένεις απόλυτα συγκεντρωμένος στα πιο κρίσιμα περιστατικά. Αν αφήσεις έναν αδύναμο ασθενή για πολύ ώρα, η κατάστασή του μπορεί πραγματικά να αποσταθεροποιηθεί και να πεθάνει.

Στη νυχτερινή βάρδια, αποκτάς κατά κάποιον τρόπο πολύ μεγαλύτερη επαφή με τους ασθενείς σου και το ιατρικό προσωπικό. Για μένα είναι ένα παράξενο, μαγικό διάστημα: όλα είναι ήσυχα μετά την ένταση της ημέρας, ακούς μόνο τον ήχο της γεννήτριας και τη βροχή που πέφτει. Μπορείς να κάνεις μια παύση για ένα λεπτό και να πιεις λίγο καφέ με τους συναδέλφους σου. Στο διάστημα που μεσολαβεί από το ένα στο άλλο επείγον περιστατικό, σταματάς και σκέφτεσαι για λίγο.

Έκτακτα περιστατικά

Ωστόσο, πάντα έχουμε κάποιους ασθενείς που είναι βαριά άρρωστοι, που ενώ η κατάσταση της υγείας τους είναι σχετικά σταθερή, επιδεινώνονται σοβαρά μέσα σε λίγα μόνο δευτερόλεπτα. Τις προάλλες, ένα παιδί που περιθάλπαμε για σοβαρή εγκεφαλική ελονοσία άρχισε να έχει σπασμούς. Ήμασταν, λοιπόν, για δυο ώρες σε συναγερμό. Όταν ένα παιδί βρίσκεται σ’ αυτή την κατάσταση, μπορεί να πάθει αναπνευστική ανεπάρκεια και η έλλειψη οξυγόνου να του προκαλέσει εγκεφαλική βλάβη. Σ΄ αυτή την περίπτωση χρειάζεται να επέμβουμε αμέσως. Ακολουθήσαμε το κατάλληλο πρωτόκολλο επείγουσας αντιμετώπισης κρίσης αλλά ξαφνικά το παιδί σταμάτησε να αναπνέει. Χρειάστηκε να ξεκινήσουμε τεχνητή αναπνοή με αναπνευστική βοήθεια αλλά αυτό ήταν δύσκολο καθώς είχε πραγματικά έντονους σπασμούς, έτρεμε και σπαρταρούσε στο κρεβάτι. 

Δύσκολες αποφάσεις

Ήταν μία δύσκολη απόφαση επειδή το φάρμακο που σταματάει τις κρίσεις έχει την παρενέργεια να επιβραδύνει το ρυθμό αναπνοής τους ασθενούς. Έπρεπε να σταματήσουμε την κρίση και για αυτό χρειαζόταν να συνεχίσουμε να της χορηγούμε το φάρμακο, παρόλο που αυτό θα επηρέαζε αρνητικά την αναπνοή της. Μετά από 25 περίπου λεπτά, κατορθώσαμε να σταματήσουμε την κρίση αλλά αυτό το διάστημα είναι πραγματικά μεγάλο για μια κρίση και το ρίσκο εγκεφαλικής βλάβης υψηλό. Και, μέσα σε όλο αυτό, της χορηγούσαμε οξυγόνο χειροκίνητα γιατί αν σταματήσεις την παροχή οξυγόνου για 2 ή τρία λεπτά, ο ασθενής μπορεί να πεθάνει.

Νότιο Σουδάν: Νυχτερινή βάρδια σε καταυλισμό προσφύγων

Κάποιες φορές είμαστε τυχεροί

Κάποια στιγμή άρχισα να σκέφτομαι ότι αυτό το παιδί είναι οκτώ ετών, στην ίδια ηλικία με την κόρη μου. Αυτό με βοηθούσε  μ’ έναν τρόπο να συνεχίζω την προσπάθεια και να οξυγονώνω το παιδί για 40 ή 45 λεπτά, πράγμα εξοντωτικό. Και τότε ξαφνικά, το στήθος της άρχισε να κινείται. Ανέπνεε με μεγάλη δυσκολία. Συνέχισα να της παρέχω τεχνητή αναπνοή για λίγο και σιγά-σιγά άρχισε να αναπνέει μόνη της. Όλη την υπόλοιπη νύχτα, δεν είχε τις αισθήσεις της αλλά η κατάστασή της ήταν σταθερή.

Το επόμενο βράδυ, όταν επέστρεψα στις 6 η ώρα, καθόταν και έπινε νερό. Σταμάτησε και μου χαμογέλασε. Πρέπει να με αναγνώρισε από το προηγούμενο βράδυ. Έτσι, έκανα κάποιες γρήγορες εξετάσεις και ναι, η ζωή της είχε σωθεί και δεν είχε κάποια εμφανή εγκεφαλική βλάβη. Δεν πιστεύω σε θαύματα, αλλά κάποιες φορές είμαστε τυχεροί.