Η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ απειλεί την πρόσβαση στα φάρμακα στη Βολιβία

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εκφράζουν τη βαθιά ανησυχία τους ότι η πρόσφατη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και Βολιβίας (καθώς και Εκουαδόρ, Κολομβίας και Περού) θα έχει καταστροφικές συνέπειες στην πρόσβαση εκατομμυρίων ανθρώπων με HIV/AIDS και άλλες μεταδοτικές ασθένειες στην περιοχή των Άνδεων, στα φάρμακα.

Όπως δείχνουν οι πρόσφατες συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου των ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένης της CAFTA , της συμφωνίας ΗΠΑ-Χιλής και ΗΠΑ-Σιγκαπούρης), στόχος των ΗΠΑ είναι να ενισχύσουν τους κανονισμούς περί πνευματικής ιδιοκτησίας πέρα από ό,τι προβλέπει η συμφωνία TRIPS (η οποία αφορά τις επιπτώσεις των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας στο εμπόριο), σε βάρος της δημόσιας υγείας.

Σε πολλές λατινοαμερικανικές χώρες, το HIV/AIDS έχει καταστεί κύρια αιτία θανάτου. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι με HIV/AIDS σε αναπτυσσόμενες χώρες της αμερικανικής ηπείρου δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πάρουν αντιρετροϊκή θεραπεία - η οποία σε πλούσιες χώρες όπως οι ΗΠΑ έχει παρατείνει εντυπωσιακά και έχει βελτιώσει τις ζωές ανθρώπων που ζουν με HIV / AIDS , μειώνοντας τους σχετικούς με το AIDS θανάτους κατά περισσότερο από 70%.

«Η σύντροφός μου πέθανε πριν από τρία χρόνια. Ήμασταν αναγκασμένοι να ξοδεύουμε 700 δολάρια το μήνα για τη θεραπεία της. Αυτή ήταν η καταστροφή μας, αναγκαστήκαμε να πουλήσουμε τα πάντα και μετά πέθανε», λέει ο Αντόνιο, μέλος της Mas Vida , μιας οργάνωσης ανθρώπων με HIV/AIDS στη Βολιβία.

Αυτήν τη στιγμή, η κυβέρνηση της Βολιβίας μπορεί να εκμεταλλευτεί την ευελιξία και τις εγγυήσεις της συμφωνίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για την πνευματική ιδιοκτησία και να αγοράσει αντίγραφα φάρμακα. Οι επιπτώσεις του ανταγωνισμού από τα αντίγραφα φάρμακα στις τιμές των φαρμάκων έχει τεκμηριωθεί και αναγνωριστεί ευρέως, καθώς το κόστος της αγωγής έχει μειωθεί, ιδιαίτερα στην περίπτωση του HIV/AIDS.

Η Βολιβία είναι η χώρα με την υψηλότερο ποσοστό φορέων της ασθένειας Chagas στον κόσμο, με 300.000 μολυσμένα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών. Η Chagas είναι η τέταρτη σε συχνότητα ασθένεια και ευθύνεται για το 13% των θανάτων στις ηλικίες μεταξύ 15 και 75 ετών.

Εάν είχε αναπτυχθεί ένα νέο φάρμακο για την Chagas , η βολιβιανή κυβέρνηση θα μπορούσε να εκδώσει μια υποχρεωτική άδεια για να ξεπεράσει το εμπόδιο της ευρεσιτεχνίας. Ωστόσο, αυτό δεν θα ήταν δυνατό εάν η Βολιβία είχε υπογράψει συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ, καθώς οι τελευταίες επιδιώκουν το δραματικό περιορισμό των συνθηκών έκδοσης υποχρεωτικής άδειας.

«Θα ήταν καταστροφικό, το 40% του βολιβιανού πληθυσμού που αυτήν τη στιγμή έχει μολυνθεί από την Chagas, να μην μπορεί να έχει πρόσβαση σε ένα νέο, αποτελεσματικό και ασφαλές φάρμακο εξαιτίας των εμπορικών συμφερόντων των ΗΠΑ», τονίζει η Σίλβια Μοριάνα, γενική συντονίστρια των ΓΧΣ.

Ως ιατρική οργάνωση, οι ΓΧΣ δεν μπορούν να αποδεχτούν την «υποταγή» των αναγκών υγείας των ασθενών τους και εκατομμυρίων άλλων στα εμπορικά συμφέροντα των ΗΠΑ. Για να εξασφαλιστεί η προστασία της δημόσιας υγείας και η προαγωγή της πρόσβασης στα φάρμακα για όλους, οι ΓΧΣ οφείλουν να συστήσουν στη βολιβιανή κυβέρνηση τον αποκλεισμό διατάξεων περί πνευματικής ιδιοκτησίας από τις επικείμενες διαπραγματεύσεις για το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και των χωρών της περιοχής των Άνδεων.

Μόλις 30 χρόνια πριν, το μέσο κόστος του τριπλού συνδυασμού αντιρετροϊκών ήταν μεταξύ 10.000 και 15.000 δολαρίων ανά ασθενή ετησίως, ενώ σήμερα ο ίδιος συνδυασμός φαρμάκων είναι διαθέσιμος με μόλις 140 δολάρια για κάθε ασθενή. Αυτές οι μειώσεις τιμών ήταν το άμεσο αποτέλεσμα της πίεσης της διεθνούς κοινής γνώμης και του ανταγωνισμού από τα αντίγραφα φάρμακα.