Ζάμπια:Οι άνθρωποι δεν θέλουν να μιλούν για τη χολέρα, είναι μια βρώμικη ασθένεια

Ποια είναι τα συμπτώματα της χολέρας;
Τα συμπτώματα είναι διάρροια και εμετός, ανάλογα βέβαια με τον ορισμό των περιστατικών που χρησιμοποιούμε. Όταν οι ασθενείς παρουσιάζουν αυτά τα συμπτώματα, εισάγονται στο νοσοκομείο για νοσηλεία, ακόμα και αν η κατάστασή τους δεν είναι τόσο σοβαρή, γιατί ποτέ δεν ξέρουμε, μπορεί πολύ γρήγορα να επιδεινωθεί. Εκτός από τους ασθενείς που έρχονται κατευθείαν στο Κέντρο Θεραπείας της Χολέρας (CTC), έχουμε επίσης μία ομάδα που επισκέπτεται τις μικρότερες Μονάδες Θεραπείας της Χολέρας (CTU) στην πόλη για να αναγνωρίσει πιθανά περιστατικά. Πολλοί από τους ασθενείς φτάνουν στο νοσοκομείο σοβαρά άρρωστοι καθώς η χολέρα εξελίσσεται πολύ γρήγορα και οι ασθενείς χάνουν πολλά υγρά. Η κατάσταση ενός ασθενούς μπορεί να χειροτερεύσει μέσα σε μόλις δύο μέρες.      

Πως μεταδίδεται η ασθένεια;
Από το φαγητό, αλλά κυρίως μέσα από το μολυσμένο νερό. Αυτή η επιδημία έχει προκληθεί κυρίως λόγω των προβλημάτων στην ύδρευση και την υγιεινή. Επηρεάζει πρωτίστως τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς, αυτούς που ζουν στις φτωχότερες περιοχές, όπου οι συνθήκες υγιεινής και ύδρευσης είναι άσχημες.

© Juan Carlos Tomasi

Πως αντιμετωπίζετε την ασθένεια;
Οι περισσότεροι ασθενείς που νοσηλεύονται, πρέπει να λάβουν υγρά ενδοφλεβίως και άλατα ενυδάτωσης από το στόμα προκειμένου να αντικαταστήσουν τα υγρά που έχουν χάσει. Συνήθως, με αυτή την απλή αγωγή, οι ασθενείς μπορούν να αναρρώσουν πλήρως. Μόνο όταν η κατάσταση ενός ασθενή δεν βελτιωθεί ύστερα από κάποιες μέρες, του χορηγούμε αντιβιοτικά.

Άλλες ασθένειες όπως η ελονοσία ή ο HIV είναι ενδημικές στη Ζάμπια. Μπορεί να γίνει πιο δύσκολη η θεραπεία της χολέρας όταν ένας ασθενής πάσχει και από κάποια άλλη ασθένεια;
Φυσικά, όταν οι ασθενείς πάσχουν και από άλλη ασθένεια , η κατάστασή τους επιδεινώνεται πολύ πιο γρήγορα. Στο Κέντρο Θεραπείας της Χολέρας (CTC) παρέχουμε επίσης θεραπεία κατά της ελονοσίας, όταν ένας ασθενής παρουσιάζει πολύ υψηλό πυρετό. Όσον αφορά τον HIV, έχουμε υποψίες για κάποια περιστατικά, αλλά δεν γνωρίζουμε στα σίγουρα. Όταν έχουμε σοβαρές κλινικές υποψίες ότι ένας ασθενής έχει μολυνθεί με τον ιό HIV, τον συμβουλεύουμε να κάνει το τεστ και τον ενημερώνουμε για τις υπηρεσίες που παρέχονται από άλλες οργανώσεις στην Λουσάκα που λειτουργούν HIV προγράμματα. Δεν είμαστε σε θέση να παρέχουμε επαρκή φροντίδα σε έναν ασθενή με HIV μέσα στα πλαίσια της συγκεκριμένης επείγουσας παρέμβασης. Οι ΓΧΣ έχουν προγράμματα καταπολέμησης του HIV σε άλλα μέρη της χώρας, αλλά όχι στη Λουσάκα.  

Έχουν οι ΓΧΣ την ικανότητα να ανταποκριθούν επαρκώς σε αυτή την επιδημία;
Μέχρι στιγμής, οι ομάδες των ΓΧΣ έχουν περιθάλψει περισσότερους από 3.000 ασθενείς, πάνω από 300 ασθενείς την εβδομάδα. Ακόμα αναμένουμε πολλά νέα περιστατικά, ωστόσο η κατάσταση είναι λίγο πιο σταθερή τώρα, τουλάχιστον στο Τζορτζ, όπου η κορύφωση της ασθένειας έχει ήδη περάσει. Στα νότια της πόλης δεν έχουμε ακόμα φτάσει στην κορύφωση. Ωστόσο, η ομάδα έχει εργαστεί πολύ για να στήσει ένα νέο Κέντρο Θεραπείας της Χολέρας (CTC) στο νότιο μέρος της πόλης. Οπότε δεν ξέρουμε ακόμα τι θα γίνει, αλλά νομίζω ότι είμαστε καλά προετοιμασμένοι.

Ποια είναι τα αποτελέσματα της παρέμβασής σας; Ήταν αποτελεσματική;
Μέχρι στιγμής το ποσοστό θνησιμότητας ήταν στο 2,8% (πράγμα που σημαίνει ότι το 97,2 των ασθενών ανάρρωσαν από την ασθένεια), και αυτό συνεχώς μειώνεται. Οπότε μπορούμε να πούμε ότι η παρέμβασή μας ήταν πολύ επιτυχής. 

Υπάρχουν κάποιοι κίνδυνοι για το ιατρικό προσωπικό;
Φυσικά, πάντα υπάρχει κάποιος κίνδυνος. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και να πλενόμαστε με χλωριωμένο νερό όλη την ώρα. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να εκπαιδεύουμε σωστά το ντόπιο προσωπικό έτσι ώστε να ακολουθούν αυστηρά τους ίδιους κανόνες. Δεν υπήρχε κάποιο πρόβλημα μέχρι τώρα. Είναι όλοι πολύ προσεκτικοί, καθώς δεν θέλουν να μολυνθούν.   

Πως αντιδρούν οι άνθρωποι στην επιδημία; Πανικοβάλλονται;
Μέχρι στιγμής, δεν είχαμε αντιδράσεις πανικού, ήταν όλα πολύ ήρεμα. Αλλά φυσικά υπάρχει σημαντικός στιγματισμός σε σχέση με τη χολέρα. Είναι πάντα οι πιο ευάλωτοι άνθρωποι αυτοί που πλήττονται και κυκλοφορούν πολλές λανθασμένες πληροφορίες για το πώς μπορεί κάποιος να μολυνθεί. Παρόλο που δεν είναι η πρώτη φορά που σημειώνεται επιδημία χολέρας στη Λουσάκα, βλέπουμε πολλούς ανθρώπους που δεν είχαν ξανακούσει τίποτα για την ασθένεια. Σε γενικές γραμμές, οι άνθρωποι δεν θέλουν να μιλούν για τη χολέρα. Πρόκειται για μία βρώμικη ασθένεια.   

Πως αντιδρούν οι οικογένειες των ασθενών;
Οι οικογένειες δεν επιτρέπεται να φροντίζουν τους συγγενείς τους κατά το διάστημα που νοσηλεύονται στο Κέντρο Θεραπείας της Χολέρας (CTC) για λόγους ασφαλείας. Κάποιοι συγγενείς έρχονται για να φέρουν φαγητό στους δικούς τους, ενώ κάποιοι άλλοι δεν εμφανίζονται ποτέ. Αυτό που κάνουμε είναι να πηγαίνουμε στα σπίτια των ασθενών και να τα ψεκάζουμε παντού για να τα απολυμάνουμε. Στις οικογένειες δίνουμε πληροφορίες για την ασθένεια και για τον τρόπο πρόληψής της. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να σταματήσουμε την εξάπλωση της ασθένειας. Επίσης, σε όλους τους ασθενείς που φεύγουν από το νοσοκομείο δίνουμε χλώριο για να απολυμάνουν το νερό και σαπούνι για να πλένουν τα χέρια τους πριν και μετά τα γεύματα.   

Ήταν το τοπικό σύστημα υγείας προετοιμασμένο για να αντιμετωπίσει μία τέτοια επιδημία;
Όχι. Αν οι τοπικές αρχές είχαν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν την επιδημία, τότε εμείς δεν θα ήμασταν εδώ. Όταν η ομάδα μας πρωτοέφτασε στο ιατρικό κέντρο Τζορτζ τον Δεκέμβριο, υπήρχαν παντού μέσα στο χώρο στρώματα και εμετοί. Βέβαια προσπαθούν όσο μπορούν, αλλά δεν έχουν τους πόρους και την οργάνωση για να τα καταφέρουν. Είναι περίεργο, γιατί δεν είναι η πρώτη φορά που έχει σημειωθεί επιδημία χολέρας στην περιοχή.

Τι θα μπορούσε να γίνει για να αποφευχθούν μελλοντικές επιδημίες;
Η ενημέρωση για τον τρόπο μετάδοσης και πρόληψης της ασθένειας είναι πολύ σημαντική. Αλλά το πιο σημαντικό είναι η ύπαρξη ενός σωστού συστήματος ύδρευσης και υγιεινής.