Συνήθως ένα θεραπευτικό επισιτιστικό κέντρο νοσηλεύει περίπου διακόσια με τριακόσια παιδιά το μήνα. Το φετινό μας πρόγραμμα στο Σουδάν περιέθαλψε τα περισσότερα υποσιτισμένα παιδιά στο κινητό επισιτιστικό κέντρο χορηγώντας τους θεραπεία στο σπίτι, με αποτέλεσμα να έχουμε μερικές δεκάδες μόνο νοσηλευόμενα παιδιά μέσα στο κέντρο. Ήταν παιδιά που αποτελούσαν τα πιο βαριά περιστατικά και είχα την ευκαιρία, λόγω της έλλειψης άλλου έμπειρου προσωπικού, να παρακολουθώ σε πιο προσωπικό επίπεδο από ό,τι ήταν συνήθως εφικτό.
Η Αγιέν και ο Γουόλ-Γουόλ
Η Αγιέν ήταν εφτά μηνών και ζύγιζε μόλις τέσσερα κιλά. Μας την έφεραν με βαριά αναπνευστική δυσχέρεια και ψηλό πυρετό, που, σύμφωνα με τη μητέρα, είχε ξεκινήσει δύο μέρες νωρίτερα. Το αποστεωμένο στήθος της ανεβοκατέβαινε γρήγορα και με μεγάλη δυσκολία, και ώρες-ώρες το απορημένο βλέμμα της γινόταν απόμακρο, όπως συμβαίνει συνήθως λίγο πριν το τέλος. Το χειρότερο, όμως, ήταν ότι μια εβδομάδα αργότερα, παρά τους πιο δυνατούς συνδυασμούς φαρμάκων, η κατάσταση δεν είχε σχεδόν καθόλου βελτιωθεί, και το βάρος της ελαττωνόταν ακόμη περισσότερο βαδίζοντας προς το σημείο της εξαΰλωσης. Η μόλις 7 μηνών Αγιέν είχε φυματίωση. Η μητέρα της παραδέχτηκε πως η λοίμωξη είχε ξεκινήσει λίγο μετά την επάρατη περίοδο των γεγονότων κι όχι αργότερα, όπως μας είχε αρχικά διαβεβαιώσει. Χωρίς άλλα διαγνωστικά εργαλεία, δανειστήκαμε αντιφυματικά φάρμακα ενηλίκων, που βρίσκονταν αχρησιμοποίητα στο δημόσιο κέντρο υγείας, και τα ξεκινήσαμε λίγο πριν από την τελευταία στιγμή. Δεν είχαμε δικό μας αντιφυματικό πρόγραμμα λόγω της επείγουσας κατάστασης και της αβεβαιότητας ως προς την εκεί παραμονή μας. Μια εβδομάδα αργότερα η Αγιέν απαλλάχτηκε από τον πυρετό και άρχισε να κερδίζει βάρος. Βλέπαμε την αρρώστια να υποχωρεί μέρα με τη μέρα κάτω από τα ακουστικά μας και σχεδόν δεν το πιστεύαμε. Δεδομένου, ωστόσο, ότι η αντιφυματική αγωγή απαιτούσε συνεχή εξάμηνη χορήγηση και ήταν αμφίβολο, εάν οι ΓΧΣ θα ήταν ακόμη εκεί για να την επιβλέπουν, το μέλλον της κρεμόταν από μια κλωστή εξαρτώμενο κυρίως από την αντίληψη και την επιμονή της μητέρας της και από άλλους ακόμη αστάθμητους παράγοντες. Εμείς της δώσαμε απλά μια ακόμη ευκαιρία. Ο Γουόλ-Γουόλ κρατούσε για πολύ καιρό ελάχιστη τροφή υποφέροντας από επίμονους εμετούς και διάρροιες. Ήταν ενάμισι χρονών και λίγο περισσότερο από πέντε κιλά. Δεν μπορούσε ούτε να σταθεί καθιστός, πόσο μάλλον όρθιος και να περπατήσει, γεγονός που ανησυχούσε περισσότερο από όλα τα άλλα τη μητέρα του, καθότι τα παιδιά στην Αφρική συνήθως περπατούν πολύ νωρίτερα. Χρειάστηκε να αλλάξουμε τρεις φορές θεραπευτική αγωγή μέχρι να ελαττωθούν οι διάρροιες και να μπορεί να κρατήσει το θεραπευτικό γάλα που του δίναμε. Η μητέρα του μας ρωτούσε δακρύζοντας, αν ο Γουόλ θα γινόταν ποτέ σαν τα άλλα παιδιά. Δυο εβδομάδες αργότερα, αφού είχαμε περάσει από το γάλα στην έτοιμη θεραπευτική τροφή, την οποία ο μικρός έτρωγε με μανία κερδίζοντας βάρος ενάμισι κιλό, η ίδια τον στήριζε με καμάρι στα πρώτα του βήματα. Λυπήθηκα ιδιαίτερα που δεν παρακολούθησα αυτή την ιστορία μέχρι το τέλος, όπως και για όλες τις άλλες που άφησα πίσω. Εύχομαι να είναι όλοι τους καλά…