«Ο συνωστισμός των ανθρώπων αποτελεί ωρολογιακή βόμβα»

Στον καταυλισμό Τόμπινγκ, περισσότεροι από 27.000 άνθρωποι ζουν σε απελπιστικές συνθήκες, ανήμποροι να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Οι ομάδες των MSF παρακολουθούν έναν αυξανόμενο αριθμό περιστατικών με σοβαρή ιλαρά και διάρροια. Ο Συντονιστής της επείγουσας παρέμβασης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Φορμπς Σαρπ, μας ενημερώνει για τις φρικτές συνθήκες που επικρατούν σε αυτό τον καταυλισμό, την ανταπόκριση των MSF και τις ενέργειες που πρέπει να πραγματοποιηθούν.

Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση στο καταυλισμό Τόμπινγκ στην Τζούμπα, όπου έχουν εγκατασταθεί χιλιάδες εκτοπισμένοι;

Πραγματικά, υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να περιγράψει κανείς τον καταυλισμό Τόμπινγκ – Εξαιρετικά υπερπλήρης. Καθώς οδηγείς μέσα στον καταυλισμό, βλέπεις ανθρώπους στην άκρη του δρόμου, κάτω από θάμνους, να προσπαθούν να εξασφαλίσουν ένα μικρό χώρο για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Είναι ξεκάθαρο ότι αυτός ο καταυλισμός δεν σχεδιάστηκε με σκοπό να λειτουργήσει σαν προσφυγικό καταφύγιο, ούτε με στόχο να φιλοξενήσει αυτόν τον αριθμό των ατόμων. Παρότι δύναται να φιλοξενήσει το πολύ 4.000-5.000 ανθρώπους, αυτή τη στιγμή περισσότεροι από 27.000 άνθρωποι ζουν συνωστισμένοι εδώ κάτω από απαράδεκτες συνθήκες και ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες.
Από άποψη δημόσιας υγείας, τέτοιες καταστάσεις συνωστισμού αποτελούν ωρολογιακή βόμβα. Μεταδοτικές ασθένειες εξαπλώνονται ταχύτατα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ιδιαίτερα όταν οι  συνθήκες υγιεινής είναι τόσο ανεπαρκείς. Είναι δύσκολο να βρεθεί χώρος προκειμένου να κατασκευαστούν τουαλέτες και οι άνθρωποι αγωνίζονται για τη διατήρηση της βασικής τους υγιεινής. Συνεπώς, στην κλινική μας δεχόμαστε αυξημένο αριθμό περιστατικών με διαρροϊκές παθήσεις οι οποίες μπορούν να αποβούν θανατηφόρες.
Σε επείγουσες καταστάσεις, ο στόχος μας είναι να έχουμε μία τουαλετα για 50 άτομα. Στο Τόμπινγκ οι ανάγκες δεν καλύπτονται, μία τουαλέτα αντιστοιχεί σε  150 άτομα. Υπάρχουν πολλές οργανώσεις στην περιοχή που κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν και προσπαθούν να βρουν χώρο για χτίσουν περισσότερες εγκαταστάσεις, αλλά μετά το πέρας των εργασιών, και οι καινούργιες εγκαταστάσεις γεμίζουν αμέσως. Η έλλειψη χώρου δυσκολεύει ιδιαίτερα το έργο της ανθρωπιστικής βοήθειας.

Τι κάνουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα για να στηρίξουν τους εκτοπισμένους στο Τόμπινγκ;

Στις 22 Δεκεμβρίου, η ομάδα μας άνοιξε μια κλινική για εξωτερικούς ασθενείς στον καταυλισμό Τόμπινγκ, όπου έχουμε θεραπεύσει περισσότερους από 7.700 ανθρώπους με διαρροϊκές παθήσεις, λοιμώξεις της αναπνευστικής οδού και ελονοσία.
Πριν από λίγες εβδομάδες ξεκινήσαμε να παρακολουθούμε περισσότερες περιπτώσεις ιλαράς, μια ζωτική πάθηση που ξεκινά με συμπτώματα όπως κόκκινα μάτια, καταρροή και βήχα και στη συνέχεια με ένα εξάνθημα που εξαπλώνεται σταδιακά. Η ιλαρά αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας- ιδιαίτερα τα παιδιά- πολύ αδύναμα και επιρρεπή σε επιμολύνσεις. Σ’ ένα καταφύγιο η ιλαρά είναι ιδιαίτερα ανησυχητική διότι προσβάλει παιδιά νεαρής ηλικίας, μεταδίδεται ταχύτατα και μπορεί να επιφέρει τον θάνατο.
Δημιουργήσαμε και μία δεύτερη εγκατάσταση για την αντιμετώπιση των παιδιατρικών περιστατικών, με παροχή 24ωρης φροντίδας υψηλών προδιαγραφών. Προς το παρόν, έχουμε πραγματοποιήσει 163 εισαγωγές, εκ των οποίων οι περισσότερες αφορούν παιδιά ηλικίας κάτω  των πέντε ετών. Η παιδιατρική μας πτέρυγα λειτουργεί υπερπλήρης κατά 50% από την στιγμή που άνοιξε, με τα μισά παιδιά να φτάνουν σε τραγική κατάσταση υγείας.
Παρά τη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλουμε,  έχουμε χάσει 16 παιδιά. Αυτή τη στιγμή, διπλασιάζουμε το μέγεθος της παιδιατρικής πτέρυγας και στέλνουμε τοπικές υγειονομικές ομάδες προκειμένου να ενθαρρύνουν τους γονείς να φέρουν έγκαιρα τα παιδιά τους στο νοσοκομείο, προτού η κατάσταση της υγείας τους γίνει κρίσιμη. Όσο νωρίτερα τα φέρουν στην κλινική μας, τόσες περισσότερες ζωές θα είμαστε σε θέση να σώσουμε.

Ποιες είναι οι κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε;

Η έλλειψη χώρου είναι το πρόβλημα για όλους εμάς που δουλεύουμε στο Τόμπινγκ. Η κλινική μας στην οποία περιθάλπουμε περισσότερους από 200 ασθενείς την ημέρα, είναι όσο ένα γήπεδο του τένις.   Το πρωί, υπάρχει μεγάλη κινητικότητα και δεν υπάρχει ευχέρεια. Ο χώρος είναι τόσο πολύτιμος που οι άνθρωποι έχουν στήσει μικρές τέντες κατά μήκος του φράχτη γύρω από την κλινική -  και αυτό είναι το σπίτι τους.
Η ζέστη είναι ανυπόφορη και με τόσο χαμηλά επίπεδα υγιεινής, τα παιδιά που πάσχουν από διάρροια παθαίνουν αφυδάτωση. Ένα μικρό κοριτσάκι μεταφέρθηκε στην παιδιατρική κλινική τόσο αφυδατωμένο που οι φλέβες της είχαν καταρρεύσει. Η Άννα, νοσοκόμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, πέρασε περισσότερες από πέντε ώρες, ταΐζοντάς την μέσω γαστρικού σωλήνα. Αλλά ενώ το κοριτσάκι άρχισε να ανακάμπτει ελαφρώς, δυστυχώς ήταν πολύ αργά και πέθανε εκείνο το βράδυ.

Ποιες είναι οι ανησυχίες σας για τους εκτοπισμένους πληθυσμούς; Τι παραπάνω πρέπει να γίνει;

Εκφράζουμε την ανησυχία μας για τις επιπτώσεις των συνθηκών διαβίωσης στον καταυλισμό. Νέα στοιχεία από τον καταυλισμό του Τόμπινγκ, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, υποδεικνύουν ότι ο αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν στον καταυλισμό κάθε μέρα είναι πάνω από το όριο επιφυλακής ακόμα και για τις επείγουσες καταστάσεις. Αναλύουμε αυτά τα στοιχεία περαιτέρω ώστε να αποκτήσουμε περισσότερη σαφήνεια σχετικά με τους ακριβείς αριθμούς και τα αίτια των τόσο υψηλών ποσοστών.

Εν τω μεταξύ, έχουμε διπλασιάσει τον αριθμό των γιατρών και νοσοκόμων στην παιδιατρική πτέρυγα και ενισχύοντας τον κόσμο να έρχεται για θεραπεία νωρίτερα , βελτιώνουμε τις δυνατότητες  εφαρμογής του συστήματος παρακολούθησης της θνησιμότητας. Την ίδια στιγμή, μιλάμε και με άλλες οργανώσεις για να δούμε τι παραπάνω μπορούμε να κάνουμε για την κατάσταση. Θεωρούμε ότι υπάρχει ανάγκη για περισσότερα αποχωρητήρια και εξωτερικά ιατρεία.

Επιβιώνοντας σε τόσο δύσκολες συνθήκες, οι άνθρωποι είναι πάρα πολύ ευάλωτοι σε ασθένειες και κάθε μέρα δίνουν μάχη για την επιβίωσή τους. Το ανησυχητικό σημείο είναι ότι το Τόμπινγκ είναι μόνο μία από τις περιοχές που υποφέρουν στο Νότιο Σουδάν με τον αριθμό των εκτοπισμένων να φτάνει τις 800.000.

Μπορείτε στο παρακάτω βίντεο να παρακολουθήσετε μαρτυρίες προσφύγων του Νοτίου Σουδάν: