«Κλειδί» για την καταπολέμηση της φυματίωσης:η ανάπτυξη απλών και γρήγορων διαγνωστικών εργαλείων

«Έχω απογοητευτεί να βλέπω τους ασθενείς μου να πεθαίνουν από φυματίωση. Μερικές φορές νιώθω ότι εξασκώ την ιατρική με τα χέρια δεμένα στην πλάτη. Καθώς πρέπει να χρησιμοποιώ ένα διαγνωστικό εργαλείο του 19ου αιώνα, το οποίο τις περισσότερες φορές βγάζει λάθος συμπεράσματα, είναι σαν να έχω και τα μάτια μου δεμένα», δήλωσε η Δρ Μάρθα Μπεντελού, γιατρός που εργάζεται με τους ΓΧΣ στη Νότια Αφρική.

Η διάγνωση της φυματίωσης στις αναπτυσσόμενες χώρες εξαρτάται ακόμα από την μικροσκόπηση πτυέλου, μία διαγνωστική μέθοδο που αναπτύχθηκε 123 χρόνια πριν. Ανιχνεύει το βάκιλο της φυματίωσης μόνο στο 45-60% των ατόμων που πάσχουν από φυματίωση και είναι ακόμα λιγότερο αποτελεσματική για όσους πάσχουν από HIV και φυματίωση συγχρόνως -ένα ποσοστό 30% από τα περίπου 40 εκατομμύρια ανθρώπων με AIDS παγκοσμίως. «Στην εποχή της πανδημίας του HIV/AIDS, αυτό είναι απαράδεκτο: η φυματίωση αποτελεί την πρωταρχική αιτία θανάτου όσων πάσχουν από HIV/AIDS. Ακόμα χειρότερα, το τεστ δεν μπορεί να εφαρμοστεί στα παιδιά», δήλωσε η Δρ Μπέντελου.

Κάθε χρόνο, περίπου 9 εκατομμύρια άνθρωποι προσβάλλονται από φυματίωση και η πλειοψηφία αυτών ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 99% των θανάτων από φυματίωση σημειώνεται εκεί όπου ζει το 90% των ασθενών με HIV/AIDS. Εντούτοις, οι περισσότερες προσπάθειες για ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών τεστ για τη φυματίωση ακολουθούν τις τεχνολογικές εξελίξεις και επικεντρώνονται στις πιο προσοδοφόρες δυτικές αγορές.

Οι ΓΧΣ έχουν δεσμευτεί να συμμετάσχουν στην ανάπτυξη νέων τεστ εκτιμώντας την εφαρμογή νέων τεχνολογικών πρακτικών μέσα από τα προγράμματά τους.
«Όμως φοβόμαστε πως η υπάρχουσα ανάπτυξη προϊόντων δεν πρόκειται να οδηγήσει σε μία εύχρηστη και γρήγορη μέθοδο διάγνωσης για όλους τους ασθενείς με φυματίωση», δήλωσε η Δρ Φρανσίν Μάθυς, σύμβουλος σε θέματα φυματίωσης της Εκστρατείας των ΓΧΣ για την «Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα». «Χρειαζόμαστε κάτι παρόμοιο με αυτό που χρησιμοποιούν οι ομάδες μας για την ελονοσία: ένα απλό τεστ που δίνει αποτελέσματα σχεδόν αμέσως και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε τεχνικό εργαστηρίου, νοσηλευτή ή ιατρικό προσωπικό ακόμα και αν βρίσκονται μακριά από ένα εργαστήριο».

Οι ΓΧΣ γνωρίζουν καλά τις προκλήσεις που επιφυλάσσει η διάγνωση της φυματίωσης και συνεργάζονται με ειδικούς για να ανακαλύψουν πώς μπορεί να επισπευσθεί η ανάπτυξη διαγνωστικών τεστ προσαρμοσμένων στις ανάγκες των ασθενών και των γιατρών στις αναπτυσσόμενες χώρες.

«Χρειαζόμαστε περισσότερες επενδύσεις και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για βασικές επιστημονικές μεθόδους που αναζητούν εντελώς καινούργιους τρόπους διάγνωσης της φυματίωσης», δήλωσε η Δρ Μάθυς. «Πρέπει να υποστηρίξουμε την έρευνα και την ανάπτυξη προϊόντων που στοχεύουν στην απλούστευση και τη μείωση του κόστους των υπαρχουσών διαγνωστικών μεθόδων και άλλων πιο γρήγορων, απλών, ευαίσθητων και εξειδικευμένων μεθόδων».

Οι ΓΧΣ αναβαθμίζουν τις εργαστηριακές τους εγκαταστάσεις με τη χρήση εξελιγμένων μεθόδων μικροσκόπησης και βελτιώνουν τις διαγνωστικές τεχνικές με τη χρήση καλλιέργειας, ακτινογραφίας, εξετάσεων ευαισθησίας στα φάρμακα και την εκπαίδευση των ντόπιων εργαζομένων. «Όσο όμως καθυστερεί η ανακάλυψη ενός πραγματικά χρήσιμου και απλού εργαλείου για τη διάγνωση της φυματίωσης, τόσο μεγαλύτερος θα είναι ο αριθμός των ανθρώπων που θα πεθαίνουν, χωρίς να έχουν ποτέ την ευκαιρία να μάθουν τι οδήγησε στο θάνατό τους», είπε η Δρ Μάθυς.

• Οι ΓΧΣ υποστηρίζουν ασθενείς με φυματίωση σε περίπου 50 προγράμματα σε 24 χώρες σε όλο τον κόσμο. Το 2004 εισήχθησαν στα προγράμματα των ΓΧΣ 16.500 ασθενείς ενώ, οι εθελοντές παρέπεμψαν πολλούς ασθενείς σε εθνικά προγράμματα θεραπείας της φυματίωσης. Οι ΓΧΣ υποστηρίζουν ενεργά τη βελτίωση θεραπείας της φυματίωσης και την αύξηση της έρευνας και της ανάπτυξης αποτελεσματικότερων εμβολίων και διαγνωστικών τεστ κατά της φυματίωσης.