Κεντροαφρικανική Δημοκρατία: Συναγερμός από τα υψηλά ποσοστά παιδικής θνησιμότητας

Ένας ανησυχητικά μεγάλος αριθμός παιδιών κάτω των πέντε ετών πεθαίνει σε διάφορες περιοχές της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, σύμφωνα με τα ευρήματα νέας έρευνας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (MSF) για τη θνησιμότητα. Ένας κύριος λόγος είναι η απουσία εύκολα προσβάσιμης υγειονομικής περίθαλψης, με το 60% των παιδιών ηλικίας κάτω των 5 ετών να πεθαίνουν στο σπίτι και το 13% κατά τη μεταφορά τους στο νοσοκομείο.

Τον Απρίλιο, μια ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα-που αποτελείται από επιδημιολόγο, τεχνικό και δεκαμελές προσωπικό που κάνει τις συνεντεύξεις-διεξήγε την έρευνα για πάνω από δυο εβδομάδες, παίρνοντας συνεντεύξεις από 30 επικεφαλής οικογενειών σε 30 τυχαία επιλεγμένα χωριά βορειοδυτικά του νομού Ούχαμ (Ouham), εντός και γύρω από την πόλη Μπογκίλα (Boguila), όπου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λειτουργούν ένα νοσοκομείο. Η ομάδα συγκέντρωσε στοιχεία για όσους είχαν πεθάνει στα σπίτια που επισκέφτηκαν από την έναρξη της προηγούμενης περιόδου συγκομιδής βαμβακιού τον Ιούνιο του 2011, και ρώτησαν τους συνεντευξιαζόμενους για τις συνθήκες των θανάτων. Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν δίνουν μια πιο καθαρή εικόνα της κατάστασης της υγείας του πληθυσμού στην περιοχή διεξαγωγής της έρευνας, και θα βοηθήσουν την οργάνωση να καθορίσει τις μελλοντικές ιατρικές της δραστηριότητες.

Το πιο ανησυχητικό εύρημα ήταν ότι σχεδόν οι μισοί από τους θανάτους που αναφέρθηκαν αφορούσαν σε μικρά παιδιά. Μόνο το 26% αυτών των παιδιών πέθανε σε ιατρικές εγκαταστάσεις, ενώ το υπόλοιπο 74% πέθανε στο σπίτι ή καθ’ οδόν για το νοσοκομείο.

«Όταν ένα μικρό παιδί αρρωσταίνει, το πρώτο που δοκιμάζουν οι γονείς είναι η θεραπεία στο σπίτι χρησιμοποιώντας παραδοσιακά φάρμακα και παραδοσιακές μεθόδους», λέει ο Δρ. Jatinder Singh, αναπληρωτής ιατρικός συντονιστής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. «Αν αυτές οι θεραπείες αποτύχουν, τα παιδιά φτάνουν συνήθως σε κακή κατάσταση στο νοσοκομείο. Βλέπουμε επίσης άρρωστα παιδιά να φτάνουν αργά εξαιτίας των μεγάλων αποστάσεων που πρέπει να διανύσουν μέχρι το νοσοκομείο».

Τα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι τα ποσοστά θνησιμότητας στο σύνολο του πληθυσμού, καθώς και στα παιδιά κάτω των πέντε ετών, ήταν ανησυχητικά υψηλά για μια μετεπείγουσα φάση, παρόλο που κυμαίνονταν λίγο κάτω από το όριο του επείγοντος. Η περιορισμένη πρόσβαση στη θεραπεία θεωρήθηκε ο βασικός λόγος του υψηλού ποσοστού θνησιμότητας. Τα μέλη της οικογένειας ανέφεραν ότι οι περισσότεροι πέθαιναν εξαιτίας των τριών ασθενειών που εμφανίζονται συχνά στην υποσαχάρια Αφρική: ελονοσία/πυρετό, λοιμώξεις του αναπνευστικού και διάρροια. Πάνω από τα 2/3 των θανάτων σημειώθηκαν την περίοδο των βροχοπτώσεων.

«Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το ποσοστό θνησιμότητας στο σύνολο του πληθυσμού είναι υψηλό, και οι μισοί σχεδόν θάνατοι που σημειώθηκαν κατά την περίοδο της έρευνας ήταν παιδικοί. Αυτό μας λέει ότι, κατά μέσο όρο, σε αυτή την περιοχή πεθαίνουν περίπου 200 στα 1.000 παιδιά πριν κλείσουν τα πέντε τους χρόνια», σημειώνει η Till Kinkel, σύμβουλος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε θέματα υγείας στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. «Έχουμε υγειονομικούς σταθμούς γύρω από το νοσοκομείο μας αλλά, σαφώς, δεν αρκούν. Πρέπει να προσαρμόσουμε τη στρατηγική μας και να επισκεπτόμαστε τις κοινότητες, γιατί εκεί τα παιδιά πεθαίνουν».

Τα ευρήματα της έρευνας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα δείχνουν ότι:
*Το μεικτό ποσοστό θνησιμότητας ήταν 0.84 θάνατοι ανά 10.000 άτομα την ημέρα (95% διάστημα εμπιστοσύνης με ποσοστό απόκλισης 0.68-1.01)
*Το ποσοστό θνησιμότητας σε παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών ήταν 1,77 θάνατοι ανά 10.000 άτομα την ημέρα (95% διάστημα εμπιστοσύνης με ποσοστό απόκλισης 1.19-2.35)
*Το 33% επί του συνόλου των θανάτων που αναφέρθηκαν σε παιδιά κάτω των πέντε ετών σχετίζονταν με πυρετό και/ή ελονοσία
*Το 50% των νοικοκυριών δεν έχει καθόλου κουνουπιέρες για το κρεβάτι για να προστατευτεί από την ελονοσία
*Το 22% των παιδιών έχουν εμβολιαστεί για ιλαρά, λαμβάνοντας κάρτα εμβολιασμού ως απόδειξη
*Λιγότερο από το 50% των εγκύων γυναικών παίρνουν φάρμακα κατά της ελονοσίας

Για άλλη μια φορά, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι αντιμέτωποι με μια κατάσταση χρόνιου ιατρικού επείγοντος στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Όπως τονίζεται στην πρόσφατη έρευνά της οργάνωσης με τίτλο «Κεντροαφρικανική Δημοκρατία: Η χώρα της σιωπηρής κρίσης», η χώρα χρειάζεται περισσότερους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας για τη διεξαγωγή μεγαλύτερων επιχειρήσεων που θα καλύψουν μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.

Προς το παρόν, το πρόγραμμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Μπογκίλα (Boguila), αποτελείται από ένα νοσοκομείο που παρέχει δευτεροβάθμια υγειονομική περίθαλψη, ένα τμήμα εξωτερικών ιατρείων και δέκα υγειονομικούς σταθμούς στην ευρύτερη περιοχή. Με τους μισούς ασθενείς απ’ όσους έρχονται στις δομές υγείας, να υποφέρουν από ελονοσία, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν θέσει σε εφαρμογή μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την αντιμετώπιση της ασθένειας. Αυτό περιλαμβάνει διανομή επεξεργασμένων με εντομοκτόνο κουνουπιέρων, παροχή προληπτικής θεραπείας σε εγκύους και βρέφη, και διεξαγωγή ενημερωτικών εκστρατειών με τη βοήθεια προσωπικού που επισκέπτεται απομακρυσμένες περιοχές. Τα τεστ ταχείας διάγνωσης βοηθούν στη διάγνωση της ασθένειας, ενώ εκείνοι που βγαίνουν θετικοί στο τεστ λαμβάνουν άμεση θεραπεία.