Ινδία: Η ετυμηγορία του Ανώτατου Δικαστηρίου για την υπόθεση της Novartis

Μια πολύ μεγάλη νίκη για την πρόσβαση των ασθενών σε ποιοτικά φάρμακα χαμηλού κόστους (γενόσημα) στις αναπτυσσόμενες χώρες αποτελεί η απόφαση-ορόσημο του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ινδίας στο Δελχί να προασπίσει την ινδική νομοθεσία για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας (πατέντες) αντικρούοντας την επτάχρονη νομική επίθεση της ελβετικής φαρμακευτικής εταιρείας Novartis, όπως ανακοίνωσαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Médecins Sans Frontières/MSF). «Η είδηση αυτή αποτελεί μια τεράστια ανακούφιση για εκατομμύρια ασθενείς και γιατρούς στις αναπτυσσόμενες χώρες που βασίζονται στα φτηνά φάρμακα που παρασκευάζονται στην Ινδία, καθώς και για όσους παρέχουν θεραπεία, όπως οι MSF», δήλωσε ο Δρ. Ούνι Καρουνακάρα, πρόεδρος του Διεθνούς Γραφείου των MSF. «Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου περιορίζει την κατοχύρωση των φαρμάκων που χρειαζόμαστε επειγόντως με διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Είναι το πιο ηχηρό μήνυμα που μπορεί να σταλεί στη Novartis και άλλες πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες που θα πρέπει να σταματήσουν να επιτίθενται στην ινδική νομοθεσία για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας».

Η Ινδία άρχισε να χορηγεί διπλώματα ευρεσιτεχνίας για φάρμακα προκειμένου να συμμορφωθεί με τους διεθνείς κανόνες εμπορίου σχεδιάζοντας το νόμο με εγγυήσεις-συμπεριλαμβάνοντας μια διάταξη, γνωστή ως Τομέας 3 (Section 3d). Η διάταξη αυτή εμποδίζει τις εταιρείες να κατοχυρώνουν με διπλώματα ευρεσιτεχνίας ελαφρώς τροποποιημένα φάρμακα που κυκλοφορούν ήδη στην αγορά, προκειμένου να διατηρούν το μονοπώλιο τους στην αγορά.

Η Novartis μπήκε για πρώτη φορά σε δικαστική διαμάχη με την ινδική κυβέρνηση το 2006 επί της ισχύουσας νομοθεσίας της το 2005 για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας με στόχο να κατοχυρώσει με πατέντες προϊόντα της για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που προέβλεπε η ινδική νομοθεσία. Σε μια πρώτη ακρόαση, πριν η υπόθεση φτάσει στο Ανώτατο Δικαστήριο του Τσενάι στην Ινδία, η Novartis ισχυρίστηκε ότι η νομοθεσία δεν πληροί τους κανόνες που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και ότι ήταν κατά παράβαση του συντάγματος της Ινδίας. Η Novartis έχασε την υπόθεση το 2007, αλλά προχώρησε αργότερα σε προσφυγή ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου σε μια προσπάθεια να αποδυναμώσει το νόμο αφαιρώντας κάθε ουσία. Σήμερα το Ανώτατο Δικαστήριο έχει απορρίψει όλους τους ισχυρισμούς της Novartis.

«Οι επιθέσεις της Novartis στον Τομέα 3 (Section 3d), σε μια διάταξη του ινδικού νόμου που προστατεύει τη δημόσια υγεία, έχουν αποτύχει», δήλωσε η Leena Menghaney, επικεφαλής της Εκστρατείας των MSF για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα. «Τα γραφεία χορήγησης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στην Ινδία θα έπρεπε να λάβουν το σαφές μήνυμα ότι ο νόμος πρέπει να εφαρμόζεται αυστηρά και ότι οι αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας που καταβάλλονται χωρίς να είναι βάσιμα, θα πρέπει να απορρίπτονται».

Παρόλο που οι νομικές επιθέσεις της Novartis στον Τομέα 3 (Section 3d) αποσκοπούσαν στη χορήγηση ακόμα περισσότερων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας από την Ινδία και για τα υπάρχοντα φάρμακα, η εταιρεία έχει εγείρει ανησυχίες για τις επιπτώσεις της απόφασης στο ευρύτερο ζήτημα της χρηματοδότησης της ιατρικής καινοτομίας.

«Αυτή τη στιγμή η ιατρική καινοτομία χρηματοδοτείται μέσω των υψηλών τιμών των φαρμάκων που υποστηρίζονται από τα μονοπώλια των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας σε βάρος των ασθενών και των κυβερνήσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες που δεν μπορούν να αντέξουν αυτό το κόστος», δήλωσε ο Δρ. Καρουνακάρα. «Η φαρμακευτική βιομηχανία αντί να προσπαθεί να χρησιμοποιεί καταχρηστικά το σύστημα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας παρακάμπτοντας τους κανόνες και διεκδικώντας ακόμη μεγαλύτερη προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για παλιότερα φάρμακα, θα πρέπει να επικεντρωθεί στην πραγματική καινοτομία, και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να διαμορφώσουν ένα πλαίσιο που επιτρέπει την ανάπτυξη των φαρμάκων με τρόπο που να γίνονται ευρέως διαθέσιμα. Αυτός είναι ένας διάλογος που πρέπει να γίνει. Καλούμε τη Novartis να αποτελέσει μέρος της λύσης, αντί να αποτελεί μέρος του προβλήματος».