Η εταιρεία Novartis επιχειρεί να αποδυναμώσει νομοθεσία περί ευρεσιτεχνίας που προστατεύει ανθρώπους

«Η Novartis προσπαθεί να δέσει τα χέρια των ινδικών γραφείων που παρέχουν διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Θέλει να σταματήσει τη δυνατότητά τους να απορρίπτουν διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τις νέες μορφές παλαιών φαρμάκων που δείχνουν μικρή βελτίωση όσον αφορά την αποτελεσματικότητας της θεραπείας», δήλωσε η Leena Menghaney, υπεύθυνη στην Ινδία της εκστρατείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα. Η ίδια πρόσθεσε: «Το παρόν σύστημα δεν είναι τέλειο, αλλά δεν εμποδίζει τις φαρμακευτικές εταιρείες από το να πάρουν αδικαιολόγητα μονοπώλια 20 χρόνων κάθε φορά που καταλήγουν σε μια νέα χρήση ή μια νέα μορφή ενός γνωστού φαρμάκου. Η Novartis θέλει να υποβαθμίσει τη σημασία αυτής της προστασίας ανεξάρτητα από τις συνέπειες που θα έχει στη δημόσια υγεία».

Η Novartis θέτει υπό αμφισβήτηση ένα μέρος του ινδικού νόμου για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας- την ενότητα 3 (δ), που σε συνδυασμό με άλλες διατάξεις του νόμου περί ευρεσιτεχνίας λέει ότι μια νέα μορφή ενός γνωστού φαρμάκου μπορεί να κατοχυρωθεί με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, αν δεν έχει κοινοποιηθεί και αν παρουσιάζει σημαντικά βελτιωμένη θεραπευτική αποτελεσματικότητα για υπάρχοντα φάρμακα. Όταν το 2005 η Ινδία εισήγαγε πατέντες φαρμάκων -ως μέρος των υποχρεώσεών που είχε ως μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου- το έκανε προσπαθώντας να κρατήσει μια ισορροπία ανάμεσα στα ιδιωτικά δικαιώματα ευρεσιτεχνίας και τις ανάγκες της δημόσιας υγείας.

Εάν η Novartis κατορθώσει να αποδυναμώσει την ερμηνεία της ενότητας  3(δ) με σκοπό την απόκτηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας σε συγκεκριμένο άλας του αντικαρκινικού φαρμάκου  imatinib, θα αναγκάσει την Ινδία να χορηγήσει πολλά περισσότερα διπλώματα ευρεσιτεχνίας απ’ όσα δίνει ήδη ή υποχρεούται να δίνει σύμφωνα με τους διεθνείς εμπορικούς κανονισμούς. Αυτό θα μπορούσε να κάνει τον γενικό ανταγωνισμό πάνω σε πολλά βασικά φάρμακα να λήξει εντελώς και τις τιμές να  παραμείνουν πολύ υψηλές τόσο στην Ινδία όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες.

«Επειδή η Ινδία είναι η πηγή των περισσότερων ποιοτικών προσιτών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, οι συνέπειες επεκτείνονται πέρα από τα σύνορα της χώρας», υπογραμμίζει ο Tido von Schoen-Angerer, Διευθυντής της Εκστρατείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα, προσθέτοντας: «Η απειλή για τον αναπτυσσόμενο κόσμο είναι αληθινή, για όλους τους ασθενείς- σε αυτή την περίπτωση δεν είναι μόνο οι ασθενείς με καρκίνο στην Ινδία που βρίσκονται στο στόχαστρο».

«Έχουμε ήδη δει τα οφέλη των εγγυήσεων της δημόσιας υγείας στην εφαρμογή του Ινδικού νόμου για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας», ανέφερε η Ms Menghaney. «Χάρη στην ενότητα 3(d) οι αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας σε σκευάσματα φιλικά για παιδιά και για συνδυασμούς σταθερής δόσης αντιρετροϊκών φαρμάκων έχουν απορριφθεί. Αυτά είναι τα ίδια φάρμακα που για να είναι προσιτά, είναι απαραίτητο να υπάρχει ένας γενικός ανταγωνισμός.

Όμως η ενότητα 3(δ) έχει από καιρό ενοχλήσει πολλές φαρμακευτικές εταιρείες. Το 2006, όταν το Ινδικό γραφείο διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας αποφάνθηκε ότι η Novartis δεν άξιζε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το φάρμακο imatinib mesylate (Gleevec) με το αιτιολογικό ότι η αίτηση αναφερόταν σε μια νέα μορφή φαρμάκου πολύ παλιού για να κατοχυρωθεί με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στην Ινδία, η εταιρεία ξεκίνησε μια σειρά αγωγών ζητώντας η ενότητα 3 (δ) να κηρυχθεί αντισυνταγματική. Έχοντας χάσει αυτή την υπόθεση το 2007 και την προσφυγή για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 2009, η Novartis προσπαθεί τώρα να διασφαλίσει  ότι ο όρος «θεραπευτική αποτελεσματικότητα» ερμηνεύεται με τρόπο που επιτρέπει ακόμα και μικρές αλλαγές σε ένα παλιό φάρμακο-όπως το imatinib mesylate- για να κατοχυρωθεί με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.

«Οι αποφάσεις που λαμβάνονται από ινδικά γραφεία διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και τα ινδικά δικαστήρια είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για ανθρώπους που ζουν με HIV/AIDS», τονίζει ο Loon Gangte από το Δίκτυο Οροθετικών στο Δελχί. «Για να μείνουμε ζωντανοί και υγιείς βασιζόμαστε στη διαθεσιμότητα προσιτών φαρμάκων για το AIDS και άλλων βασικών φαρμάκων που παράγονται από ινδούς παρασκευαστές», καταλήγει.