Φυματίωση: αν συνεχιστούν οι ίδιες πρακτικές, η κατάσταση θα αποβεί μοιραία

Για να ανταποκριθεί στην επιδημία της εξαιρετικά πολυανθεκτικής φυματίωσης, η ΠΟΥ θα πρέπει να διαθέσει όσο πιο σύντομα γίνεται στους ασθενείς καινούργια φάρμακα διασφαλίζοντας την επίσπευση της ανάπτυξης νέων φαρμάκων, που βρίσκονται ήδη στη φάση κλινικών δοκιμών.

Τα υπάρχοντα φάρμακα και διαγνωστικά εργαλεία κατά της φυματίωσης δεν επαρκούν για να καταπολεμήσουν την ασθένεια, ενώ μία νέα έρευνα που δημοσιοποίησαν οι ΓΧΣ με αφορμή την έναρξη των εργασιών του 37^ου Παγκόσμιου Συνεδρίου της Ένωσης για την Υγεία του Πνεύμονα αυτή την εβδομάδα στο Παρίσι, αποδεικνύει ότι κανένα από τα φάρμακα κατά της φυματίωσης που βρίσκονται αυτή την εποχή σε φάση ανάπτυξης, όσο ελπιδοφόρα και αν φαίνονται, δε θα μπορέσουν να βελτιώσουν δραστικά τη θεραπεία της φυματίωσης στο άμεσο μέλλον. Η ΠΟΥ πρέπει να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο διασφαλίζοντας τη σημαντική επαναχάραξη προτεραιοτήτων και την αύξηση της χρηματοδότησης για την έρευνα για τη φυματίωση.          

Με 450.000 νέα περιστατικά πολυανθεκτικής φυματίωσης κάθε χρόνο παγκοσμίως, η αντίσταση στα φάρμακα αποτελεί ένα πρόβλημα που διογκώνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Οι ασθενείς με εξαιρετικά πολυανθεκτική φυματίωση παρουσιάζουν ανθεκτικότητα τόσο στα αντιβιοτικά «πρώτης γραμμής», που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της φυματίωσης, όσο και στις δύο κατηγορίες των φαρμάκων «δεύτερης γραμμής», γεγονός που καθιστά τη θεραπεία με τα υπάρχοντα φάρμακα κυριολεκτικά αδύνατη. Η εξαιρετικά πολυανθεκτική φυματίωση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική όταν συσχετίζεται με τον ιό HIV, καθώς οι ασθενείς που πάσχουν από φυματίωση και HIV/AIDS, μπορεί να πεθάνουν πολύ πριν τα αποτελέσματα των εξετάσεών τους επιβεβαιώσουν την ανθεκτικότητά τους στα φάρμακα. Η χρησιμοποίηση των καθιερωμένων φαρμάκων για τη  θεραπεία της εξαιρετικά πολυανθεκτικής φυματίωσης χωρίς να είναι γνωστό αν ένας ασθενής παρουσιάζει ανθεκτικότητα στα φάρμακα, θα μπορούσε να καταδικάσει τον ασθενή στο θάνατο. Οι γιατροί των ΓΧΣ προσπαθούν να περιθάλψουν τη φυματίωση με τα εργαλεία που είναι διαθέσιμα σήμερα, μία κατάσταση που επιδεινώνεται από την πανδημία του HIV.         

«Θα ήταν καταστροφή να συνεχίσουμε να κάνουμε τη δουλειά μας με τον ίδιο τρόπο, όταν μιλάμε για τη θεραπεία της εξαιρετικά πολυανθεκτικής φυματίωσης», δήλωσε ο Δρ. Φρανσουάζ Λουίζ, σύμβουλος των ΓΧΣ σε θέματα φυματίωσης και HIV/AIDS. «Η εξαιρετικά πολυανθεκτική φυματίωση μπορεί να αποβεί καταστροφική σε μέρη όπου το HIV/AIDS είναι διαδεδομένο. Ωστόσο, το να προσπαθούμε να θεραπεύσουμε την εξαιρετικά πολυανθεκτική φυματίωση με τα εργαλεία που έχουμε διαθέσιμα σήμερα, είναι σα να προσπαθούμε να σβήσουμε μια φωτιά στο δάσος με ένα μικρό λάστιχο».   

Για να ανταποκριθεί στην επιδημία της εξαιρετικά πολυανθεκτικής φυματίωσης, η ΠΟΥ θα πρέπει να διαθέσει καινούργια φάρμακα στους ασθενείς όσο πιο γρήγορα γίνεται μέσα από τη συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς και τις φαρμακευτικές εταιρίες για να διασφαλίσουν τη γρήγορη κλινική ανάπτυξη και διαθεσιμότητα νέων φαρμάκων. Η οργάνωση θα πρέπει επίσης να ασκήσει πιέσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης πιο εύχρηστων τεστ. Αυτό θα απαιτήσει από την ΠΟΥ να λάβει ηγετικό ρόλο και όχι απλά να μεταβιβάζει τις ευθύνες στις εταιρίες που συνεργάζονται για την παραγωγή προϊόντων. 

Η εξάπλωση της εξαιρετικά πολυανθεκτικής φυματίωσης αποτελεί μία απόδειξη του τρόπου με τον οποίο η προσέγγιση της ΠΟΥ για τη φυματίωση απέτυχε να επιφέρει αποτελέσματα, ειδικότερα καθώς παραμέλησε την έρευνα και την ανάπτυξη για νέα φάρμακα και διαγνωστικά εργαλεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν να μειωθούν οι περίπου 2 εκατομμύρια θάνατοι από φυματίωση κάθε χρόνο. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην καθιερωμένη θεραπεία κατά της φυματίωσης αναπτύχθηκαν στις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60 και το τεστ που χρησιμοποιείται πιο συχνά αναπτύχθηκε πριν από έναν αιώνα και καταφέρνει να ανιχνεύσει μόνο τα μισά περιστατικά φυματίωσης. Επίσης, τα υπάρχοντα φάρμακα και τεστ για τη φυματίωση είναι λιγότερο προσαρμοσμένα για χρήση σε ασθενείς που πάσχουν και από HIV/AIDS.   

«Οι επιδημίες εξαιρετικά πολυανθεκτικής φυματίωσης στη νότια Αφρική θα έπρεπε να σημάνουν συναγερμό για το τι συμβαίνει με τη φυματίωση γενικότερα», δήλωσε ο Δρ. Τίντο φον Σόεν-Άνγκερερ, διευθυντής της Εκστρατείας των ΓΧΣ για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα. «Ακόμα αρνούμαστε να παραδεχθούμε την επείγουσα κατάσταση και την ανάγκη για την ύπαρξη σημαντικών επενδύσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η βασική επιστήμη της φυματίωσης θα μεταφραστεί σε καινούργια φάρμακα, που μπορούν να συντομεύσουν και να βελτιώσουν τη θεραπεία, καθώς και σε διαγνωστικά τεστ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε χώρες με λιγοστούς πόρους». 

• Οι ΓΧΣ περιθάλπουν 17.000 ασθενείς με φυματίωση σε περισσότερα από 94 προγράμματα σε 44 χώρες και αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερα περιστατικά πολυανθεκτικής φυματίωσης. Κάποιοι ασθενείς στα προγράμματα των ΓΧΣ στις χώρες τις πρώην Σοβιετικής Ένωσης, οι οποίοι πάσχουν από πολυανθεκτική φυματίωση, έχουν διαγνωστεί ότι πάσχουν και από εξαιρετικά πολυανθεκτική φυματίωση.

Διαβάστε ολόκληρη την έρευνα των ΓΧΣ στα αγγλικά (αρχείο PDF).